29 Ekim’de Paris’te Avrupa Kültürel Miras Zirvesi kapsamında gerçekleşen Avrupa Kültürel Miras Ödülleri Töreni’nde 7 Büyük Ödülü (Grand Prix) ve Halk Ödülü'nü kazananlar duyuruldu.
Avrupa’nın alanındaki en prestijli ödülü olan 2019 Avrupa Kültürel Miras Ödüllleri / Europa Nostra Ödülleri’ni kazananlar, Paris’te, Grande Soirée/ Avrupa Kültür Mirası Suaresi’nde kutlandılar. Büyük Ödül Töreni yakınlarda restorasyonu tamamlanmış olan Théâtre du Châtelet’de yapıldı. Bu vesileyle, önde gelen Avrupa kültür mirası organizasyonu olan Europa Nostra’nın Başkanı Plácido Domingo ve Avrupa Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komiseri Tibor Navracsics, ödül sahipleri içinden ayrıca 7 Büyük Ödül (Grand Prix)’e layık görülenleri de açıkladılar.
Grand Prix galipleri bu yılki 25 ödül sahibi arasından uzmanlardan oluşan bir jüri ve Europa Nostra Yönetim Kurulu tarafından seçildi, bunların her birine 10.000 €’luk para ödülü verilecek. Halk Ödülü'nün sahibini ise yazar, yayıncı ve eski ödül sahiplerinden Stéphane Bern tarafından açıklandı. Bu ödülü kazanan proje, Europa Nostra tarafından yürütülen çevrimiçi bir anket aracılığıyla Avrupa Kültürel Miras ödülünü alanlar arasından en beğendiklerini oylayan 8.500 kişi tarafından seçildi. Grande Soirée/ Avrupa Kültür Mirası Suaresi, 27-30 Ekim tarihleri arasında Paris'te gerçekleşen Avrupa Kültür Mirası Zirvesi'nin halka açık en büyük etkinliğiydi.
7 Grand Prix/Büyük Ödül kazananlar:
Koruma Dalında
- Saint Bavo Katedrali, Haarlem, Hollanda
- Kraliçe Louise Adit Kompleksi, Zabrze, Polonya
- Elhamra, Partal Sarayı İbadethanesi, Granada, İspanya
Araştırma Dalında: RomArchive - Roma Sayısal Arşivi, Almanya
Üstün Hizmet Dalında: Fortidsminneforeningen - Norveç Ulusal Vakfı, Norveç
Eğitim, Beceri Geliştirme ve Farkındalık Yaratma Dalında
- Tarih Radarı 1938, Viyana, Avusturya
- Kültürel Mirasın Vekilharçları, Almanya
Halk Ödülü sahibi: Mutso Tahkimatlı Yerleşimi, Gürcistan
Törende, Avrupa Miras Ödülleri / Europa Nostra Ödülleri, AB’nin Yaratıcı Avrupa programına katılan 16 ülkeden 25 ödül sahibine takdim edildi. Ayrıca, Avrupa ülkelerinden bu programa katılmayan Türkiye ve İsviçre de iki önemli kültürel miras girişimiyle Europa Nostra Ödülleri'ni aldılar.
Buna ek olarak, Notre-Dame’ın Koruyucu Melekleri, Paris İtfaiye Birliği, 15 Nisan 2019 akşamı Notre-Dame Katedrali’ni mahveden alevlere karşı verdikleri cesur ve muzaffer mücadelenin tanınması ve takdir edilmesiyle Avrupa Miras Ödülü / Europa Nostra Ödülü’yle onurlandırıldılar.
Avrupa Kültür Mirası Zirvesi, Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un himayesinde Europa Nostra ev sahipliğinde gerçekleşti. Avrupa Komisyonu, Fondation du Patrimoine ve Mission Bern'in yanı sıra birçok Fransız ve Avrupalı bağlı organizasyon ve özel sponsorlar tarafından desteklenmektedir.
7 Grand Prix / Büyük Ödül sahipleri (ülkeye göre alfabetik sırayla)
Koruma Dalında
Saint Bavo Katedrali, Haarlem, Hollanda: Haarlem'deki Saint Bavo Katedrali, Hollandalı mimar Joseph Cuypers tarafından tasarlanmıştır ve 1898'de kutsanmıştır. Geçen yüzyıl boyunca sınırlı bakım olanakları nedeniyle katedral, yoğun yapısal ve diğer koruma sorunları ile karşı karşıya kalmıştır. Koruma projesi, iç mekanların yeni sanat eserleri ile donatılmasıyla katedrali eski ihtişamına döndürürken, Haarlem'de sosyal ve kültürel bir merkez olarak yerini almasını sağlamıştır. Proje, merkezi, bölgesel ve yerel yönetimler, piskopos ve cemaatinin yanı sıra vakıflar ve bireyler de dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan finanse edildi. Jüri, koruma ekibi tarafından benimsenen bütüncül yaklaşıma övgüde bulunarak, “araştırmalar sonucunda, bezemelerin bazı gizli, sembolik unsurlarının doğru bir şekilde yorumlandığını” belirtti.
Kraliçe Louise Adit Kompleksi, Zabrze, Polonya: Kraliçe Louise Adit maden kompleksinin yeniden canlandırılması, kompleksin sahibi ve işletmecisi olan Zabrze'deki Kömür Madenciliği Müzesi tarafından yerel ve bölgesel yetkililerle yakın işbirliği içinde gerçekleştirildi. Bu zorlu projenin asıl amacı, alanı kültürel, eğitim ve turizm amaçlı işleve uyarlayarak ve canlandırarak madencilik mirasını korumaktı. 15 yıl boyunca sürdürülen proje, Avrupa Birliği'nden, Zabrze Belediyesi'nden, Silezya Eyaleti’nden, Ulusal Çevre Koruma Fonu’ndan ve Zabrze'deki Kömür Madenciliği Müzesi'nden sağlanan fonlarla finanse edildi. Jüri yorumuna göre, “bunun gibi kömür madenciliği alanlarının azaldığını” belirtti. Tarihi kömür madenlerinin mirasını korumak, sadece Polonya'nın değil, Avrupa'nın tarihinin önemli bir unsuru olduğu için gelecek nesiller için hayati önem taşıyor.”
Elhamra, Partal Sarayı İbadethanesi, Granada, İspanya: Granada kentinde suriçi saray kompleksi olan Partal Sarayı’nın İbadethanesi; zengin bezemeli mimarisi, arabesk sıva işleri ve incelikle bezenmiş ahşap taşıyıcıları ve ahşap tavanlarıyla Elhamra'nın İslami kökenlerini barındırmaktadır. Restorasyon çalışmalarını; Dünya Anıtlar Fonu ve Robert W. Wilson Challenge, Elhamra Belediye Meclisi ve Generalife ile ortaklaşa finanse ettiler. Jüri yorumu; “Avrupa, kültürlerarası tarihinin önemli bir kısmı bu alanda temsil ediliyor. Kültürel miras girişiminde kamu ve özel sektör ortaklığının mükemmel bir örneği olan restorasyonu, kapsamlı bir disiplinler arası, bilimsel araştırmaya dayanıyor ve Nasrid (Nasıri) dönemi inşaat ve marangozluk teknolojisi hakkında yeni ayrıntıları ortaya çıkarmıştır.”
Araştırma Dalında
RomArchive - Roma Sayısal Arşivi, Almanya: RomArchive, Roman sanatlarına yönelik uluslararası bir dijital arşivdir – tarihsel belgeler ve bilimsel metinler ile desteklenerek giderek genişleyen her türden sanat eserlerinden oluşan koleksiyonuyla Arşiv, Roman topluluğunun kendi anlatısını geri almasını ve yeniden kurmasını sağlar. RomArchive’ın gelişimi, lansmanına kadar, esas olarak Alman Federal Kültür Vakfı tarafından desteklenmiştir. Jüri, “Bu araştırmanın konusu, Avrupa halklarının tarihi için esastır” diye belirterek şöyle yorumlamıştır; “On iki milyon kişiden oluşan Roman topluluğu, Avrupa'da göz ardı edilmiş olan en büyük azınlığı oluşturuyor. Bu arşiv, Roman kimliklerinin öz temsiline dikkatini yoğunlaştırıp, bu mirasın hem soyut hem somut yönlerini ifade ederken Romanlara dair basmakalıp algılardan uzak durduğu için özellikle yenilikçidir.”
Üstün Hizmet Dalında
Fortidsminneforeningen - Norveç Ulusal Vakfı, Norveç: Fortidsminneforeningen - Norveç Ulusal Vakfı - 1844 yılında kurulmuştur ve Norveç'in tarihi alanlarının korunmasında, ülke çapında miras yönetimi oluşturulmasında merkezi bir role sahiptir. Kuruluş, 7.000'den fazla aktif üyeye sahip olan kapsamlı ve kararlı bir gönüllü ağına yaslanmaktadır. Jüri Fortidsminneforeningen'in “kültürel mirasın korunması ve bilinçlendirme davasında 175 yıllık geçmişine” övgüde bulundu. Fortidsminneforeningen, halen ülke genelinde 40 tarihi varlığın sahibidir ve bakımını yapmaktadır; bu çalışmalarını büyük ölçüde Norveç Kültürel Miras Müdürlüğü: Riksantikvaren'in bilimsel desteğiyle ve kılavuzluğuyla yürütmektedir.
Eğitim, Beceri Geliştirme ve Farkındalık Yaratma Dalında
Tarih Radarı 1938, Viyana, Avusturya: Bu proje, 80. yıldönümü vesilesiyle, Avusturya’nın sözde İlhakı (Anschluss)'nın hikayesini anlatmak için bir grup film yapımcısı, tarihçi ve programcı tarafından oluşturuldu. 11 Mart 2018'de, Viyana'daki Ballhausplatz'daki mevcut kançılarya, binası bu ilhak hikayesinin yansıtıldığı bir ekran görevi gördü. İnternet, radyo, televizyon ve cep telefonları ile ve kartpostallar, konferanslar ve basılı yayınlar gibi analog medya aracılığıyla binlerce kullanıcıya ulaşıldı. Jüri yorumu; "Bu yenilikçi yaklaşım, demokrasinin ve toplumun ortak değerlerinin korunmasında bireysel sorumlulukların daha ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını sağlıyor."
Kültürel Mirasın Vekilharçları, Almanya: Kültürel Mirasın Vekilharçları/ Stewards of Cultural Heritage projesi, Türkiye’de yaşamakta olan Suriye kültür mirası uzmanlarına eğitim imkanı sunarak Suriye’deki kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunmak amacıyla tasarlanmıştır. Archaeological Heritage Network çatısı altında yürütülen "Stunde Null – Kriz sonrası için bir gelecek" adlı proje dizisinin bir parçasıdır ve Federal Dışişleri Bakanlığı ve Gerda Henkel Vakfı tarafından desteklenmiştir. Jüri yorumu; "Bu proje, çeşitli paydaşları içeren ve pan-Avrupa ile ilgili önemli bir güncel konuyu ele alan mükemmel, işbirliğine dayalı, uluslararası bir eğitim girişimidir."