Brezilya’nın kuzeyindeki yağmur ormanlarının çevresinde kırsal bir alanda bulunan ve Brezilyalı mimarlık şirketi Aleph Zero ve Rosenbaum tarafından tasarlanan Çocuk Köyü (Children Village), RIBA Uluslararası Mimarlık Ödülü 2018’in kazananı oldu.
© Cristobal Palma, Estudio Palma
Birleşik Krallık Mimarlar Enstitüsü (RIBA) tarafından, Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) işbirliğinde iki yılda bir düzenlenen RIBA Uluslararası Mimarlık Ödülü; tasarım mükemmelliği ve mimari tutkusuyla örnek teşkil ederek anlamlı bir sosyal etki yaratan yapıları onurlandırıyor. Finale kalan her yapının uluslararası uzmanlar tarafından ziyaret edilerek titiz bir karar verme sürecinden geçtiği RIBA Uluslararası Mimarlık Ödülü, alanının en prestijli ödüllerinden biri olarak kabul edilyor.
Dört iddialı finalist arasından seçildi
Aleph Zero’dan Gustavo Utrabo ve Pedro Duschenes ile, Rosembaum’dan Marcelo Rosenbaum ve Adriana Benguela tarafından Çocuk Köyü (Children Village) projesi; yarışmada finale kalan dört yapı arasından, ünlü mimar Elizabeth Diller (DS+R)’ın başkanlık ettiği; Kazuyo Sejima (SANAA), Joshua Bolchover (Rural Urban Framework), Gloria Cabral (Gabinete de Arquitectura) ve Peter Clegg (Feilden Clegg Bradley Studio)’den oluşan jüri tarafından seçildi.
Yarışmada finale kalan diğer yapılar şunlardı:
● Orta Avrupa Üniversitesi (Central European University), Budapeşte, O’Donnell + Tuomey
Hareketli farklı alanlar yaratarak, eski binalar ve avlularla bağ kuran, Budapeşte’nin kalbinde yeni bir üniversite kampüsü.
● Toho Gakuen Müzik Okulu (Toho Gakuen School of Music), Tokyo, Nikken Sekkei
Müzisyenlerin izole bir halde pratik yapmak yerine görsel olarak bağlantıda kalabilecekleri şekilde tasarlanmış usta bir müzik okulu.
● Dikey Orman (Vertical Forest), Milano, Boeri Studio
Sürdürülebilir konutlarda yeni bir standart oluşturmak için tasarlanan, ağaçların ve insanların bir arada var olduğu, Milano’da bulunan, iki konut kulenin ikincisi.
Çocuklar için "evden uzakta bir ev"
Çocuk Köyü, Canuanã Okulu’ndaki 540 ortaöğretim öğrencisi için yatılı konaklama imkanı sağlıyor. Bazıları tekneyle saatlerce yolculuk yapan öğrenciler, ülkenin uzak bölgelerinden okula geliyor. Bradesco Vakfı tarafından fonlanan Çocuk Köyü, Brezilya’da kırsal topluluklardaki çocuklara eğitim veren vakıf tarafından işletilen 40 okuldan biri.
© Cristobal Palma, Estudio Palma
Mimarlığın toplumsal dönüşüm için bir araç olduğu fikrini merkeze alan Aleph Zero ve Rosenbaum, çocukların okullarıyla ilgili ihtiyaçlarını ve isteklerini tanımlamak için onlarla yakın temas halinde çalıştı. "Evden uzakta bir ev" olabilecek, çocukların güçlü bir bireysellik ve aitlik duygusu geliştirebilecekleri bir ortam yaratılması amaçlandı.
Yeni tasarımla birlikte 40 öğrencilik koğuşlar değiştirilerek, 6 çocuğa göre kurgulanan daha samimi odalar yaratıldı. Özel alanların yanında, öğrencilerin ders çalışması, oynaması ve rahatlaması için geniş kamusal alanlar tasarlandı.
© Leonardo Finotti
© Cristobal Palma, Estudio Palma
Yaklaşık 25.000 m2’lik bir alana yayılan Çocuk Köyü, biri kız diğeri erkek çocuklara hizmet edecek iki özdeş kompleks halinde düzenlendi. Konutlar, yatakhanenin bulunduğu yer seviyesinde, büyük, açık ve gölgeli bir avlu etrafında toplandı. Birinci katta, okuma alanlarından televizyon odalarına, balkonlardan hamaklara kadar çocukların dinlenip oynayabileceği çeşitli ortak alanlar bulunuyor.
© Leonardo Finotti
Ortalama 40 derece yaz sıcaklığının yaşandığı tropikal iklim, projenin en büyük zorluklardan biriydi. Yapının, çapraz lamine ahşap kiriş ve kolonlardan oluşan geniş çatısı ile iyi bir gölgelendirme sağladı. Manzaraya hakim geniş bir veranda etkisi yaratan çarpıcı gölgelik tasarımı, iç ve dış mekan arasında bir geçiş alanı sağlayarak, klimaya ihtiyaç duyulmayan rahat bir ortam yarattı.
© Leonardo Finotti
"Brezilya mimarlığını yeniden keşfeden proje"
Jüri, çağdaş estetikle geleneksel teknikleri birleştiren Çocuk Köyü'nü, "Brezilya mimarlığını yeniden keşfeden bir proje" olarak tanımlıyor. Yapı, yerel tekniklere dayanan yerel kaynak kullanımıyla inşa edildi. Duvarların yapımında, termal, teknik ve estetik özellikleri nedeniyle el yapımı toprak bloklar kullanıldı. Bu yaklaşım, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği desteklemenin yanı sıra, yapının çevresiyle ve hizmet ettiği toplumla güçlü bağlar kurmasını sağlıyor.
© Leonardo Finotti
Projeye ve kazandığı ödüle dair diğer yorumlar şöyle:
Gustavo Utrabo ve Pedro Duschenes (Aleph Zero)
“RIBA Uluslararası Mimarlık Ödülü 2018’e layık görüldüğümüz için çok heyecanlıyız. Çocukların, yapıyı sahiplenişlerini ve ihtiyaçlarına uygun bu mekana adapte oluşlarını görmek büyük bir zevkti. Aşırıya kaçmadan yönlendirici olduğumuz ve büyümeyi, gelişmeyi desteklediğimiz bir yol izlemek istedik. Çocuklar hayal güçlerini kullanarak, heyecanlı bir şekilde kendi oyunlarını yaratacaklar.”
Marcelo Rosenbaum ve Adriana Benguela (Rosenbaum)
“Ödüle layık görüldüğümüz için derinden onur duyduk. Bu ödül, inşa etmenin ötesinde, gençler ile ataları arasında derin bir bağ sağlayarak, toplumsal dönüşüme araç olan mimari anlayışımızı güçlendiriyor. Mekan, doğa ve birey arasındaki sosyalleşmeyi sağlayarak, çocukları ve gençleri köklerine ve çevrelerindeki ekosisteme yeniden bağlıyor.”
Marcelo Rosenbaum ve Adriana Benguela, © Diego Cagnato
Ben Derbyshire (RIBA Başkanı)
“Aleph Zero ve Rosenbaum'un etkileyici çalışmalarıyla fark edildikleri için çok memnunum. Aleph Zero, felsefi yaklaşımı ile dikkat çeken, düşünceli mimarlardan oluşuyor. Rosenbaum ise yerel topluluklarla yaptığı çalışmalarla tanınıyor. Çocuk Köyü, öğrencilerin yaşamını ve refahını iyileştirmek için tasarlanmış olağanüstü bir ortam sağlıyor ve iyi tasarımın ölçülemez değerini bize gösteriyor.”
Denise Aguiar (Bradesco Vakfı Başkanı)
“Böyle değerli bir kurumdan ödül almak bizi çok mutlu etti. Bize göre mimarlık, eğitimde ve refahın sağlamasında temel bir role sahip. Brezilya’daki gençlerin yaşamını dönüştürmek için tasarımı ve mimariyi kullanma misyonumuz çerçevesinde, tarihi ve yerel kültürümüze saygılı bir şekilde gerçekleştirilen bu proje, Bradesco Vakfı’nın ahlaklı ve dürüst vatandaşlar oluşturmadaki yol gösterici ilkelerini yansıtıyor. Öğrencilere hem konfor hem mahremiyet sağlayan bu yapı, çocukların hemen sahiplendikleri bir okul ortamı yarattı.”
Bir sonraki başvurular Temmuz'da
RIBA Uluslarası Mimarlık Ödülü 2020 için başvurular Temmuz 2019’da başlayacak. Ayrıntılı bilgi için tıklayın.