Ofis Aydınlatmasında Son Trendler

Ofis aydınlatmasının sağlığa etkisi, mekana göre değişen armatür tercihleri, teknolojik gelişmelerin tasarım dünyasına sağladığı kolaylıklar...

"2D1 Ofis" tasarım buluşmasının sponsorlarından Arlight Aydınlatma Proje Yöneticisi Menekşe Şeyma Kaya, ofis mekanlarındaki yeni aydınlatma trendleri ile ilgili sorularımızı yanıtladı.

"Yapay ve doğal ışığın tasarlanmış olması çok önemli"

Ofislerde aydınlatmanın önemi nedir?

Le Corbusier'nin söylediği gibi; "There is no architecture without light" (Işık olmadan  mimarlık olmaz). Mimarlığı tanımlaması ve işlevini yerine getirmesi için ışığa ihtiyaç duyarız. Özellikle ofis gibi günümüzün çoğunu geçirdiğimiz mekanlarda görsel konfor, beyin ve hormonal aktivitelerimizi, psikolojimizi direkt etkilemesi nedeniyle kontrollü ve iyi planlanmış yapay & doğal ışığın tasarlanmış olması çok önemli. Biyoritmimizi destekleyecek doğrultuda ışığın fiziksel karakteri, mekânsal konumlandırılması, dağılımı, kontrolü, işletmesi ve bakımı dikkat edilmesi gereken başlıca faktörler...

                                 Prokon-Ekon Merkez Binası / aydınlatma ürüleri: Arlight

Hangi ürünler ne tür ofis mekanlarında profesyoneller ve tasarımcılar tarafından tercih ediliyor?

Armatür seçimini kurumsal kimlik, tasarımcının yaklaşımı, mekansal fonksiyon, kullanıcı profili gibi çeşitli parametreler yönlendiriyor. Örneğin 60x60 cm modüler armatür çözümleri karolaj asma tavanlarda kolay montaj ve bakım nedenleriyle ofislerde sıklıkla tercih edilirken; yönetici ofislerinde genel aydınlatma 'downlight'lar ile sağlanıp, sarkıt armatürlerle desteklenerek daha esnek, vurgulayıcı çözümler oluşturulabiliyor. Projenin gereksinimine ve konseptine bağlı olarak hem noktasal, hem lineer, hem de planer formlu armatürler mimari içerisinde detaylandırılıyor.

Prokon-Ekon Merkez Binası / aydınlatma ürüleri: Arlight

"Reflektörlü standart ofis aydınlatmasından uzaklaşıyoruz"

Ofis aydınlatmasında trendlerden söz etmek mümkün mü?

Ofis aydınlatması ofis mimarisinin vazgeçilmez öğesi olduğu için aslında ofis tasarım trendleriyle birlikte şekilleniyor. Genellikle çağdaş, minimal ofislerde bütünleyici, mimariye entegre, genel aydınlatmayı homojen olarak sağlayan çözümler aranırken; brütal mekanlarda endüstriyel görünümlü armatür seçimleri ile sağlanan vurgusal aydınlatma tercih ediliyor. 

Son zamanlarda popülerleşen esnek, eğlenceli, renkli ofis ortamlarında aydınlatma başlı başına tasarım objesi olarak her mekanda farklılaşıp ön plana çıkıyor.

Türk Müteahhitler Birliği Merkez Binası / aydınlatma ürüleri: Arlight  

Tavan tiplerinde yeni malzeme ve form arayışları da aydınlatma çözümünü çoğunlukla tavandan sağlayan ülkemizde aydınlatma formunun gelişmesine, yenilikçi tasarım konseptlerine olanak sağlıyor. Gözlemlediğimiz ve çalıştığımız ofis projelerine dayanarak genel anlamda reflektörlü - standart ofis aydınlatma yaklaşımından uzaklaşılıyor diyebiliriz.

Türk Müteahhitler Birliği Merkez Binası / aydınlatma ürüleri: Arlight

OLED'in aydınlatma pazarındaki yükselişi yakın...

Ofis aydınlatmasında teknoloji nasıl bir etki yaratıyor? Örneğin LED, ofis aydınlatmasında nasıl bir değişikliğe yol açtı? Buna benzer yeni teknolojiler neler?

Gelişen teknoloji diğer yapı disiplinlerinde olduğu gibi aydınlatma alanında da daha kontrol edilebilir, esnek, minimal çözümler sundu ve bu gelişmeler tasarım ve uygulama sürecini kolaylaştırmaya devam ediyor.

Otomasyon ile kontrol edilen aydınlatma sistemleri, kullanıcı ve kullanım yoğunluğuna bağlı farklı senaryolar yaratılarak enerji tasarrufunun ve ışık kirliliğinin önüne geçilmesine olanak veriyor. Özellikle LEED, BREAM gibi projeleri teşvik edici yeşil bina sertifikalarının önem kazandığı bu dönemde, sürdürülebilirlik açısından günün ortalama 1/3'ünün geçtiği ofisler, enerji verimliliği sağlanması konusunda iyi bir örnek...

LED bize ürün, aydınlatma tasarımı, işletme, sağlık, enerji tasarrufu konularında birtakım avantajlar getirdi. Armatür ebatları küçüldü, inceldi ve esnek tasarımlar yapmaya olanak sağladı. Bunun uzantısında mekan içerisinde kapladığı alan küçüldüğü için diğer mimari ve elektro-mekanik elemanlar ile birlikte kullanıldığı alanlarda daha az sınırlayıcı rol oynuyor. 

Mesela, HVAC sistemlerinin tavanda çözüldüğü ofislerde fiziksel olarak bir avantajdan bahsedebiliriz. Aynı zamanda UV ve IR (ısı) yaymaması da HVAC üzerindeki yükü azaltıyor. Sağlık açısından yine konvensiyonel  floresan armatürlerin içerdiği cıvanın olmaması, zamanımızın büyük çoğunluğunu geçirdiğimiz ofislerde zararlı gazları solumamızın önüne geçiyor.

Hızlı aç/kapa ve dim özelliği kullanım rahatlığı sağlıyor. LED kullanılan armatürler verimliliğinin yüksek olması nedeniyle enerji maliyetini düşürerek işletme açısından fayda sağlıyor. Kurulum esnasında fazla görünen armatür maliyetini ortalama 2 yılda amorti edilebiliyor. Otomasyon ile birlikte kullanıldığında tasarruf daha da artıyor. Tabii bu avantajlar LED konusunda kendini ispatlamış firmaların ürettikleri kaliteli, elektro-mekanik testlerden geçirilmiş LED ve LED armatürler için geçerli. 

Gelişen teknoloji olarak OLED'den bahsedebiliriz. Üzerinden akım geçmesiyle organik ışık yayan diyodu, akıllı telefon ekranları ve TV gibi görüntüleme teknolojisinden biliyoruz.

OLED, aydınlatma segmentinde şu an için dekoratif grupla sınırlı ancak lider üreticiler verimliliğin artırılmasıyla ilgili ciddi yatırım ve çalışmalarda bulunuyor. Transparan, esnek, hafif ve ince yüzeylerden ışık yayılması sebebiyle tasarımcılara sınırsız özgürlük sağlayan OLED'in yakın bir gelecekte aydınlatma pazarında yerini alacağını düşünüyorum.

Farklı OLED formları

LG Chem'in OLED uygulamaları

Philips LivingSculpture 3D modül sistemi

                       Philips Lumiblade ile tasarlanmış "Edge" masa lambası

Philips Lumiblade ile tasarlanmış "Mimosa" aydınlatma

Philips OLED'den farklı bir uygulama örneği

Birot-Philips Lumiblade işbirliğinde tasarlanan "Pixelate" lamba