VELUX ile Gün Işığı Mimarisinde Yeni Yaklaşımlar

mimarizm.com / 10 Kasım 2009

Foto: Mohamed Boubekri

VELUX Çatı Pencereleri Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 'Gün Işığı Mimarisinde Yeni Yaklaşımlar' semineri, Yapı-Endüstri Merkezi'nin (YEM) Fulya'daki merkezinde gerçekleştirildi. Mimaride gün ışığı, havalandırma ve iç mekan ikliminin önemi ve uygulama alanlarının tartışıldığı seminer, "Mimaride ve yapılarda gün ışığı ve doğal havadan ne kadar faydalanıyoruz? Bu kullanımı arttırarak enerji verimliliği ve sağlıklı iç mekan iklimleri yaratmak adına neler yapabiliriz" sorularına cevap aradı.

VELUX Türkiye Ülke Müdürü Hakan Yantır, 1941 yılında Danimarka'da kurulan firmanın varlığını kurucularının çatı aralarının yeterince verimli kullanılmadığını farketmesine borçlu olduğunu hatırlatarak, Türkiye'de de atıl durumda bekletilen büyük bir hacim olduğunu söyledi. Bunun hukuki bazı eksikliklerden kaynaklandığına değinen Yantır, bu alanların ekonomiye kazandırılmasının önemini vurguladı. Yantır, söz konusu eksikliklerin giderilmesinin hem mimarları daha iyi tasarım yapmaları konusunda teşvik edeceğine hem de iyi malzeme kullanımını özendireceğine dikkat çekti.

"Gün ışığına erişim engellenemez bir haktır"

'Yapılarda ve mimaride doğal kaynaklardan maksimum faydalanmak' başlıklı bir sunum yapan ÇEDBİK Proje Koordinatörü Y. Mimar Özlem Bahadır, gün ışığına erişimin engellenemez bir hak, etik bir sorumluluk olduğunun altını çizdi. Bahadır, gün ışığını yapının içine almanın pekçok yolunun olduğuna ve her geçen gün bunlara yenilerinin eklendiğine değinerek, teknolojinin bu çerçevede yerinde ve gerektiği kadar kullanımının günümüzün önemli konularından biri olduğunu vurguladı.

VELUX A/S Daylight, Energy & Indoor Climate'den Per Arnold Andersen, SOLTAG ve ATIKA projeleri üzerinden VELUX'un uluslararası yaklaşımları ve mimaride gün ışığı, havalandırma ve sağlıklı iç mekan iklimi yaratmak konularında ipuçları verdi. Gün ışığının gündelik yaşamımız üzerindeki etkilerinden bahseden Andersen, yeni binaların yüzde 30'unun 'hasta bina sendromu'nu taşıdığına, hastalıkların arttığına bunların direkt olarak iç mekmanlarla bağlantılı olduğuna dikkat çekti. Andersen, binaların enerji performanslarında pencerelerin önemine işaret ederek, yapıların içindeki gün ışığını ölçme yöntemlerinden örnekler verdi. Andersen, daha sonra internet üzerinden herkesin kullanımına açık olan VELUX Daylight Visualizer 2 programının özelliklerinden bahsetti.

"Modern yaşam insanları kapalı mekanlarda yaşamaya zorluyor"

Illinois Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nden Mohamed Boubekri ise modern yaşamın insan ömrünün yüzde 90'ını kapalı mekanlarda geçirmesini gerektirdiğini belirterek yapı tasarımlarının içinde yaşayan insanlara etkileri üzerinde durdu. Hala yapılarda gün ışığından faydalanmak konusunda bir standart olmadığına ve pencerelerin çoğunlukla acil durumlarda bir tahliye aracı olarak görüldüğüne değinen Boubekri, Phillis Zee ile birlikte yaptıkları 'Penceresizlik ve Uyku Bozuklukları' başlıklı araştırmalarını ve elde ettikleri bulguları paylaştı. Boubekri, yeterince doğal ışık almayan mekanların hormonal dengesizlikleri ve Vitamin D eksikliğini beraberinde getirdiğini söyleyerek, bunların da başka rahatsızlıklara dönüşebildiklerini anlattı. Ekoloji ve sağlık dostu kentsel ve yapısal tipolojiler tasarlamanın öneminin altını çizen Boubekri, sözlerini "Mimarlık hem bir barınak sunabilir, hem de şifa verebilir" şeklinde sonlandırdı.

"Yeşil tasarım, eko-sistemin yeniden yaratılmasıdır"

Has Mimarlık Ltd. Kurucu Ortağı Y. Mimar Ayşe Hasol da, 'yeşil tasarımın' sadece akıllı teknolojilerle ya da enerjiyle bağdaştırılamayacağını, eko-sistemin yeniden yaratılması olduğunu söyledi. Bunun için elbette akıllı teknolojilerden de faydalanılabileceğini belirten Hasol, ancak mimarlık okullarında birinci sınıftan itibaren öğretilmekte olan bilgilerle ve yüzyıllardır uygulanagelmekte olan pratik çözümlerle de önemli adımlar atılabileceğini anlattı. Hasol, doğayla zıtlaşmayan, doğru yönlenmiş, kompakt bir tasarımla, toprağın enerjisinden faydalanarak ve elinizdeki olanakları olabildiğince akıllı kullanarak ekolojik bir tasarım gerçekleştirilebileceğine dikkat çekerek, aslolanın tasarımın otracağı arsayı olabildiğince mevcut haliyle korumak olduğunu söyledi.

Günün diğer bir konuşmacısı olan Gün Işığı Aydınlatma Enerji Sistemleri Genel Müdürü Y. Mimar Hülya Okutan, gün ışığıyla aydınlatma sistemlerini sundukları çözümleri çeşitli örnekler üzerinden anlatırken; Enerji & Mimari Tasarım Danışmanı Y. Mimar Aydan Hacaloğlu İlter de 'Akademik ve Profesyonel Mimari Tasarım Çalışmalarında Gün Işığı Kullanım Liderliği' başlıklı bir sunum yaptı.