İstanbul Modern'in The Museum of Modern Art (MoMA) ve MoMA PS1 işbirliğiyle; Garanti Bankası, Polimeks Holding ve VitrA eş sponsorluğunda gerçekleştirdiği YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı'nın ikinci geçici yapısı belirlendi.
PATTU (Cem Kozar, Işıl Ünal) tarafından tasarlanan "KATI OLAN HER ŞEY" başlıklı proje, haziran ayının başında İstanbul Modern'in bahçesinde uygulanacak ve 2015 yazı boyunca her yaştan müze ziyaretçisi tarafından, müzenin özellikle gençlere yönelik düzenleyeceği etkinlikler için kullanılacak.
Kazanan tasarımların yanı sıra uluslararası YAP: Yeni Mimarlık Programı'na katılan tüm finalistlerin geliştirdiği öneriler ortak bir sergiyle İstanbul Modern, MoMA PS1 (New York), MAXXI (Roma), CONSTRUCTO (Santiago) ve MMCA (Seul)'da izleyiciyle buluşacak.
Geçicilik üzerine eleştirel bir kehanet...
PATTU, YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı'nın haziran ayında ziyarete açılacak "KATI OLAN HER ŞEY" başlıklı projesini, bölgenin endüstriyel tarihinden beslenen, hem geçmişe dair bir hatırlatma hem de yakında yeniden değişecek olan bölgenin geleceğine dair bir bildiri olarak değerlendiriyor:
"Yapılar, belki de insan ömründen daha uzun süre ayakta kaldıklarından dolayı anılarımızı bağladığımız birer çapa gibidirler. Peki ne denli sağlamdırlar? Taş, çimento veya mermerden yapılmış olmaları onları ebediyen ayakta tutmaz aslında. Bir günde kolayca yok olup gidebilirler. Ünlü ‘Katı olan her şey buharlaşıyor' sözünün bir kısmını bu nedenle ödünç aldık. Yaklaşımımız, İstanbul Modern'i çevreleyen alanı tüm bileşenleriyle birlikte parçalara ayırmak ve mimarinin geçici yüzünü gözler önüne serecek şekilde yeniden bir araya getirmekti. Tasarım, burada inşa edilmiş önceki binaların geometrilerini alıyor ve bunları birbirleriyle çarpıştırarak kaotik bir biçime sokuyor. Fakat gün içinde şeffaf şekiller matlaştıkça bu kaos da bir anlam ifade etmeye başlıyor. Geçmişin geometrileri bir görünür, bir görünmez oluyor. Bölgenin endüstriyel tarihinden beslenen ‘KATI OLAN HER ŞEY', hem geçmişe dair bir hatırlatma hem yakında yeniden değişecek olan bölgenin geleceğine dair bir bildiri; geleceğe daha eleştirel bakmamızı öneren."
"PATTU'nun önerisi ‘yere özgü' bir güce sahip"YAP İstanbul Modern Seçici Kurulu, mimarlık uzmanlarıyla birlikte, İstanbul Modern ve diğer YAP: Yeni Mimarlık Programı temsilcilerinden oluşuyor.
Mimar Prof. Dr. Suha Özkan'ın başkanlığını yaptığı seçici kurulda, mimar Emre Arolat; İstanbul Modern Küratörü Çelenk Bafra; MoMA Küratörü Barry Bergdoll; XXI. Yüzyıl Sanatları Ulusal Müzesi (MAXXI) Mimarlık Kıdemli Küratörü Pippo Ciorra; İstanbul Modern Direktörü Levent Çalıkoğlu; YAP İstanbul Modern Koordinatörü Pelin Derviş; İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı; MoMA Küratörü Pedro Gadanho; MMCA Küratörü Geuntae Park; CONSTRUCTO Direktörleri Jeannette Plaut ve Marcelo Sarovic; mimar Melkan Tabanlıoğlu ve mimar Han Tümertekin yer alıyor.
Seçici Kurul Başkanı Suha Özkan, "KATI OLAN HER ŞEY" projesinin seçilme nedenini şöyle açıkladı:
"PATTU'nun önerisindeki esin kaynağı, Galataport olarak anılan bölgenin fiziki, toplumsal ve endüstriyel tarihi. Bölgenin görsel açıdan belgelenmesi, civarında var olmuş çok sayıda tarihi şehir oluşumunu gözler önüne serdi. Yapı bileşenlerini betimleyen ve ana hatlarını çarpıcı soyut formlar içinde bir araya toplayan önerileri ise ‘yere özgü' bir güce sahip. Tarih sürecinde orada bulunmuş binaların ana hatlarının veya karakteristik unsurlarının üç boyutlu ve çok katmanlı halde bir araya getirilmesi, pavyonu şehir tarihinin iki yüzyılı aşkın bir bölümüyle ilişkilendiriyor. Öneriyi her yaşta kişi ve farklı sosyal gruplar için cazip kılan şey, bu ilginç tarihi anlama, deneyimleme ve keşfetme olanağını açığa çıkarma biçimi."
"Son yılların en heyecan verici genç mimari yetenek sergisi"
YAP İstanbul Modern Seçici Kurul üyesi ve MoMA Küratörü Pedro Gadanho, projenin bölgenin değişken tarihine dair şiirsel bir kurgusu olduğunu vurguladı:
"Bir kenarda asılı kalmış mimari hatıralara eğilen, merak uyandırıcı mekân incelemeleri ve etkileşimli bir gölge düzeneği yaratacak yenilikçi malzemelere yönelik oyunbaz buluşlarıyla PATTU'nun önerisi, YAP: Yeni Mimarlık Programı'nın ruhuna ve davetine tümden karşılık veren, çok katmanlı bir yerleştirme sunuyor. Ünlü ‘katı olan her şey buharlaşıyor' fikrini yeniden yürürlüğe sokması da kentsel yenileme politikalarına güncel bir yorum getirmenin yanı sıra; mimarinin sürdürülebilirliğini ve zamana dayanıklılığını tartışmaya açıyor."
* * *
Süreç ve finalistler hakkında...
YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı, iki yılda bir yaz aylarında genç ve yükselen mimarlara yenilikçi bir mimari tasarımla açık havada geçici bir yapı tasarlama fırsatı sunuyor. Değerlendirme, Türkiye'nin dört bir tarafı ve KKTC'deki mimarlık okullarındaki akademisyenler, mimarlık eleştirmenleri, süreli yayın mensupları ve Mimarlar Odası ile Serbest Mimarlar Derneği gibi mesleki kurumların temsilcilerinden oluşan aday göstericilerin, 11 Kasım 2014'te önerdiği 30 genç aday arasından seçilen 5 finalistin sunduğu portfolyolar üzerinden yapıldı. Seçilen finalistlerden İstanbul Modern'in bahçesine özel geçici bir düzenleme önerisi geliştirilmeleri istendi.
PATTU'nun projesi "Katı olan Her Şey"in yanı sıra; Ali Sinan & Hasan Okan Çetin, "Ağaçların Fısıltısı "; FLAT C, "Halat Evi "; Herkes İçin Mimarlık, "Kolektif Zemin "; Young & Ayata ise "Su Korusu " adlı projelerini seçici kurula sundu. 22 Ocak'ta gerçekleştirilen değerlendirme sonucunda, bu öneriler arasından YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı'nın ikinci projesi belirlendi.
PATTU hakkında...
2009 yılında Işıl Ünal ve Cem Kozar tarafından kurulan PATTU mimarlık, kent araştırmaları, sergi ve grafik tasarım alanlarında işler üretiyor. Cem Kozar (1981, Lüleburgaz) öğreniminin büyük kısmını Antwerp, Belçika'da gördü, mimarlık öğrenimini ise İTÜ'de tamamladı (2005). Mezuniyetinden sonra farklı mimarlık ofisleriyle çalıştı. 2009 yılında çağdaş kentin dinamiklerini okumak üzerine yazdığı yüksek lisans tezini bitirdi. Halen, müze ve kent ilişkisini sorguladığı doktora tezi üzerinde çalışmalarına devam ediyor. Ofiste daha çok fikir ve içerik geliştirme, mekân ve deneyim tasarımı konularında çalışıyor.
Işıl Ünal (1983, İstanbul) İstanbul Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü'nden mezun oldu (2006). Öğrenimi sırasında ve sonrasında birçok peyzaj mimarlığı ofisiyle çalıştı ve kentsel tasarım, peyzaj mimarlığı projelerinde yer aldı. PATTU'nun kuruluşundan bu yana grafik tasarım ve sergiler üzerine çalışıyor.
YAP: Yeni Mimarlık Programı hakkında...
YAP: Yeni Mimarlık Programı, genç tasarımcı ve mimarlara dinlenme, eğlence ve rahatlama gibi çeşitli amaçlara hizmet eden, aynı zamanda müzik, dans, sergi ve performans gibi etkinliklerde ev sahipliği yapabilecek mekânlar tasarlama olanağı sunuyor. Mimarlar; sürdürülebilirlik, geri dönüşüm ve yeniden kullanım gibi ekolojik çözümler bulmaya; gölgelik, su ve oturma alanı gibi öğelerle kamusal alanın kalitesini artıran yenilikçi projeler yaratmaya teşvik ediliyor.
Uluslararası YAP
1998 yılında ABD, New York'taki MoMA PS1'da başlayan YAP: Yeni Mimarlık Programı bugün, İstanbul Modern'in yanı sıra Şili, Santiago'daki CONSTRUCTO, İtalya, Roma'daki XXI. Yüzyıl Sanatları Ulusal Müzesi (MAXXI) ve Güney Kore, Seul'daki Modern ve Çağdaş Sanatlar Müzesi'nin (MMCA ) dahil olduğu bir ortaklıkta yürütülüyor.
Uluslararası YAP: Yeni Mimarlık Programı'nın MoMA.org/YAP adresindeki web sitesinden programın bu yılın sonuçlarını takip edebilir, ayrıca geçmiş yıllara ilişkin bilgilere erişebilirsiniz.
YAP İstanbul Modern
2012 yılında başlatılan YAP İstanbul Modern, genç ve yükselen tasarımcılara, başta gençler olmak üzere her yaştan ziyaretçiye yönelik müze etkinliklerine ev sahipliği yapacak olan bahçesinde bir alan yaratma fırsatı vererek YAP: Yeni Mimarlık Programı'nın misyonunu sürdürüyor. Programın SO? Mimarlık ve Fikriyat (Sevince Bayrak, Oral Göktaş) tarafından tasarlanan ilk projesi "Göğe Bakma Durağı" adını taşıyordu.