Zaha, Cips, Zencefilli Çörek ve Mimari Safsata

E. Seda KAYIM / 08 Ocak 2010

“The New Yorker”ın patates cipsli Zaha Hadid profili ve Building Design’in zencefilli çörekten yaptığı Tate Modern “maket”i bizleri, mimari tasarıma giden yolun mimarın midesinden geçip geçmediğini sorgulamaya itti.

Walker'ın Zaha-cips eşleştirmesinden biraz daha az lakayıt ama aynı derece keyifli bir başka yiyecek-mimari biçem üretimi ilişkilendirmesi ise, Building Design ve Chicago Tribune ahbaplığından geliyor. Noel ve yılbaşı kutlamalarının vazgeçilmez tatlısı zencefilli çöreği mimari üretim bahaneli bir eğlenceliğe dönüştüren Tribune, Chicago menşeli dört büyük mimarlık firmasına teklif götürüyor. Hepsinden çörekten imal edilecek bir yapı ya da yapı grubu önermelerini ve tanımlamalarını isteyen gazete, tüm firmalardan "Evet" yanıtını almasını ise şuna bağlıyor: "Modern gökdelen kavramının ortaya çıktığı coğrafya olarak Chicago, her kesimden insanın mimarlığa dair fikir ve heyecan sahibi olduğu bir yer!"

Chicagoluların mimarlığa karşı eğiliminin boyutları nedir, bilinmez. Ancak mimarlık üretiminin yarattığı gündelik koşuşturmaca ve stresten bir nebze uzaklaşarak mesleki bilgilerini çok daha popüler ve kamusal tüketime açık bir mecrada değerlendiren Chicagolu ofislerin girişimi, disiplini kamuya mesafelenmekten kurtaran bir adım olarak değerlendirilebilir. Öte yandan Viktoryan mimarlığının bezeme tipolojilerinden birinin "gingerbread" ismini taşıyor olması, daha manidar gelebilir.

Chicago'nun ünlü restaurantlarından "312"in hamur işleri şefi tarafından imal edilen ve elbette idealist mimarların yükselme arzusundan ve detay merakından arındırılarak pişirilen zencefilli çörekler, birer tasarım şaheseri hiç değiller. Aynı şekilde BD'nin cevap olarak hazırladığı Tate Modern "çöreği"... Yine de tüm bu "safsata", mimarlık mesleğinin kamusallaştırılması ve episteme olarak olağan, gündelik tüketime dahil edilmesinin yollarını arayanlar için küçük bir örnek teşkil edebilir.

İşin sadece lezzet tarafına meraklı olanlar ise çeşitli "mimari çörek" tariflerine aşağıdaki linklerden ulaşabilirler.

Building Design'ın Zencefilli "Tate" Çöreği (üyelik gerekiyor)
Hometta'nın Zencefilli Prefabrik Evi

1 2