Kentsel peyzajın keyfi, tuzu, biberi…

İlk gittiğim bitpazarı geçici, ayda bir seferlik kapalı alanda kurulan bir pazardı. Kapsamlı bir pazar olması nedeniyle küçük çapta, bir anlamda fuar tadında idi. Zannetmiştim ki bu pazarlar kentin farklı yerlerinde her hafta başka bir yerde, gezici veya kimi yerde kalıcı olarak kuruluyor. Ama ziyaretlerim arttıkça ve öğrendikçe, bazı bitpazarlarının 50 ve hatta 100 yıldan fazladır aynı yerde olduklarını öğrendim. Düşünebiliyor musunuz?! Bu bitpazarları, kentteki dur durak bilmeyen değişime ve dönüşüme şahit oluyorlar. Peki nasıl devam edebiliyorlar? Aslında hissiyatları, kentin içinde kalıcı mı geçici mi belli olmayan ve tutunamayacak kadar savunmasız birer strüktür gibi… Ancak öyle bir benimseme söz konusu ki mahallelisi, ziyaretçisi, tezgahtarı, çocukları ve onların çocukları bu aidiyeti sağlıyor. Dolayısıyla bitpazarının ekonomik ve sosyo-kültürel sahne arkası o kadar güçlü ki, sahne önündeki tezgahların zayıf-narin fiziksel mekanı dolup taştıkça, kentin ve kentlinin belleğinde yer ediyor.



Aileler tarafından organize edilen bitpazarları olduğu gibi, mahalleli veya yerel yönetim ile döngüyü sürdürenler de var. Genellikle haftada bir yer alması nedeniyle her gün hayatın içine dahil değilmiş gibi görünse de, insanların algısında kalıcı bir yere sahip.

Kentin tarihi açık alanlarında, kütüphane, istasyon veya park çevresi gibi toplanma alanlarında yer alan bitpazarlarına, kentin ana yaya güzergahları üzerinde veya –onlara yeni bir anlam katmak üzere- işlevsiz boş alanlarda rastlanabiliyor. Bir sokak fotoğrafçısının bakış açısıyla, "Kentsel peyzajın vazgeçilmez öğesi" olarak değerlendirilmesinin sebebi, bu olsa gerek…



Bitpazarı, gündelik hayatın içinde kente daha yakın hissettiriyor kentliyi… Konumu, tezgahlarının konumlanışı, sahip olduğu insan sirkülasyonu ve keyifli durakları ile neredeyse kusursuz yaya mekanları bunlar. Bunun sırrı ise, fiziksel ve sosyal uyum olarak nitelenebilir. İnsan ölçeği ve birebir kurulan ilişkiler! Ayrıca bilinmeyenin cazibesine hep birlikte ortak oluş! Keyfi ve renkleri paylaşım! Bu kentsel etkinliğin yarattığı kentsel deneyim; coşturucu, dinlendirici, nefes aldırıcı! Anıları keşfiniz ve yeniden üretiminiz sırasında aynı zamanda yürüyebilmek yavaşça… Bağımsız veya birlikte…