TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Cercle d'Orient ve Emek sinemasına neden sahip çıkılması gerektiğini şöyle ifade ediyor:
"İstanbul İli, Beyoğlu İlçesi, Hüseyinağa Mahallesi Sakız ağacı Sokak 5 pafta 29 30, 31, 32, 33 (eski 27, 28, 1) parselleri kapsayan adada; tescilli Melek Apartmanı, İskentini Apartmanı, İpek Sineması ile birlikte; bir asırdan fazla İstanbul'un kültür yaşamına damgasını vuran ve yalnızca İstanbul'un değil Türkiye'nin en eski ve görkemli sinema salonlarından olan, perdesinin her iki yanında yer alan Art Nouveau tarzı melek figürlerinden aldığı "Melek" ismi; Emekli Sandığı'na geçtikten sonra "Emek" olarak değiştirilen; tarihi kimliği, barok ve rococo bezeli duvarları, 875 kişilik ihtişamlı salonu, görkemli perdesi ve yüksek duvarları ile son yirmi yıldır Uluslararası İstanbul Film Festivali'ne de ev sahipliği yapmakta olan Emek Sineması ile Cercle d'Orient binası kompleksindeki en eski yapılardan birisi olan ve 1884'te Mimar Alexandre Vallaury tarafından projelendirilerek Abraham Paşa tarafından inşa edilen bina bulunmaktadır.
Anılan yapılar kültürel ve mimari değerleri nedeni ile DOCOMOMO (Documentation And Conservation Of Buildings, Sites And Neighborhoods Of The Modern Movement) listelerine girmiştir.
Söz konusu yapılar ile ilgili olarak, alanda İstanbul 1 No'lu Koruma Kurulunun 29.08.1991 ve 2917 sayılı kararı ile "Gercle D 'orient binası ile Emek sinemasında müdahale biçiminin iç ve dış görünümlerini, karakter ve görünen malzeme ile süslemelerim ve plan özelliğini bozmayacak müdahalelerin yapılabileceği yapılardan olduğuna, Parselde yer alan diğer yapılarda yapılacak müdahale biçiminin ise gabarisini,dış mimari görüntüsünü aynen korumak kaydıyla, iç taşıyıcı; elemanlar, kat planlanan malzeme ve mimari yenilenebilecek yapılar maddesine göre uygun olduğuna, rölöve ve detaylarının uygun olduğuna, avan projenin Gercle D'orient binasını geçen üst iki katın iptali; Emek sineması altındaki otopark katlarının iptali" şartlarıyla prensip olarak "uygun bulunan" ve buna göre hazırlanacak uygulama projesinin kurula iletilmesine karar verilen avan proje ve ilgili kurul kararı, İstanbul 2. İdare İdare Mahkemesinin 10.11.1999 gün ve 1999/1152 sayılı kararı ile "kamu yararı, ve koruma ilkelerine uygunluk görülmemesi" sebebi ile iptal edilmiştir.
Son günlerde kamuoyunun gündeminde olan proje ise tescilli olan ve korunarak yaşatılması kamusal bir görev olan bu yapıların birisi dışında tümünün yıkılmasını öngörmektedir.
Bakanlar Kurulu (5366 sayılı Kanun'un amacına uygun olmamasına karşın) 20.06.2006 gün ve 2006/1072 sayılı kararı ile anılan alanı YENİLEME ALANI ilan etmiştir.
Anılan Bakanlar Kurulu kararı gereği, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 09.10.2009 gün ve 973 sayılı kararı ile anılan nitelikteki avan projeleri "uygun" bulmuştur.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ise Yenileme Kurulu'nun anılan kararının öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile dava açmıştır.
Yenileme Kurulu'nun anılan karar aşağıdaki gerekçelerle hukuka aykırıdır;
• Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun Taşınmaz Kültür Varlıklarının Gruplandırılması, Bakım ve Onarımları'na ilişkin 05.11.1999 gün ve 660 sayılı İlke Kararı'nın aşağıda alıntıladığımız hükmüne açıkça aykırıdır.
"Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasında en önemli sorun, yapılacak müdahalenin niteliğidir. Her yapının kendine özgü sorunları olduğu için tüm yapıları kapsayacak ve müdahale biçimini belirleyecek genel sınıflandırmaların uygulamada yanlış sonuçlar verdiği saptanmıştır. Bu nedenle kurul kararlarına temel olacak ilkeler ve müdahale biçimlerine daha uygun olduğu kabul edilen aşağıdaki tanımlar yapılmıştır.
Yapı Grupları
Yapılar, kendi başlarına bir tarihi ve estetik değer taşımaları ya da kentlerin tarihi kimliğini oluşturan kentsel sitler, sokaklar ve siluetlerin öğeleri olarak iki gruba ayrılmıştır:
1. Grup Yapılar
Toplumun maddi tarihini oluşturan kültür verileri içinde tarihsel, simgesel, anı ve estetik nitelikleriyle korunması zorunlu yapılardır.
2. Grup Yapılar
Kent ve çevre kimliğine katkıda bulunan kültür varlığı niteliğindeki yöresel yaşam biçimini yansıtan yapılardır.
I-Müdahale biçimleri
Korunacak yapılara müdahaleler, her yapının kendine özgü koşullarına göre …." belirleneceğini öngörmüştür.
• 22.07.1989 gün ve 20229 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Mimari Sözleşmesi hükümlerine de açıkça aykırıdır.
Sözleşmenin 1 inci maddesinde;
"Anıtlar: Tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal ve teknik bakımlardan önemleri nedeniyle dikkate değer binalar ile diğer yapılan ve bunların müştemilatı ile tamamlayıcı kısımları" tanımı yer almaktadır.
Sözleşme'nin 5 inci maddesinde ise
"Her bir Taraf,
Maddi koşulların tehlikeye düşürdüğü ve başka bir yere taşınmanın zorunlu olduğu durumlar dışında, korunmaya alınan bir anıtın tümünün ya da bir bölümünün taşınmasını yasaklamayı taahhüt eder. Bu gibi durumlarda, yetkili makamın, anıtın sökülmesi, nakli ve uygun bir yerde yeniden eski şekline getirilmesi için gerekli önlemleri …" alacağı öngörülmektedir.
Metinde anılan "zorunlu" durumla doğal felaket ve baraj yapımı gibi hallerle sınırlı olduğunu da önemle belirtmek isteriz.
Öte yandan, 5366 Sayılı Kanunun Anayasanın 5, 35, 46 ve 63 üncü maddelerine açıkça aykırı olduğunu da yinelemek isteriz."