İstanbul, Avrupa Kültür Başkentliği'ne veda ederken, çokkültürlülüğünü taçlandıran iki etkinliğe ev sahipliği yaptı. İstanbul'un unutulan mimarlarına ilişkin farkındalık yaratma güdüsüyle ortaya çıkan sergiler, pekçok anlamda ilk niteliğinde.
Bulgar Kilisesi, Mimar:Hovsep Aznavur, Foto: Özgür Bali
İstanbul, Avrupa Kültür Başkentliği'ne veda ederken, çokkültürlülüğünü taçlandıran iki etkinliğe ev sahipliği yaptı. Batılılaşan İstanbul'un Rum / Ermeni Mimarları başlığı altında gerçekleşen sergiler ve bu kapsamda mimarlık tarihi literatürüne kazandırılan yayınlar, yüksek mimar Hasan Kuruyazıcı'nın 15 yıldır sürdürmekte olduğu hummalı araştırmanın son ürünleri. İstanbul'un unutulan mimarlarına ilişkin farkındalık yaratma güdüsüyle ortaya çıkan çalışmalar, birçok anlamda bir ilk niteliğinde.
Kentin Tozu, 2011'e İstanbul'un çokkültürlü mimarlık ortamını anarak giriyor. "Batılılaşan İstanbul'un Rum Mimarları" ve onun hemen akabinde açılan "Batılılaşan İstanbul'un Ermeni Mimarları" sergilerini küratör Hasan Kuruyazı'dan dinledik.
Kuruyazıcı'nın, İstanbul'da ilgisini çeken binaları araştırmakla başlayan serüveni temelde; her gün önünden geçtiğimiz, çoğu kez hayranlıkla süzdüğümüz yapıların, unutulmuş mimarlarına bir saygı niteliği taşıyor. İncelenen dönemin (19.-20. yüzyıllar), yalnızca mimari değil, toplumu etkileyen her türlü alanda bir dönüm noktası olan "Osmanlı Modernleşmesi"ne atfen seçildiğini vurgulayan Hasan Kuruyazıcı, bu dönemde mimarlık üretiminin büyük çoğunlukla gayrimüslimler tarafından yapıldığını ve serginin içeriğinin de bu bağlamda oluşturulduğunu ifade ediyor. Karşı çıktığı nokta ise, salt bu eserlerden yola çıkarak basında yer bulan, "İstanbul'u İstanbul yapanın Ermeni ve Rum mimarlardır" şeklindeki sergi izlenimleri.
Rum mimarlar sergisine ve kitabına Hasan Kuruyazıcı ile birlikte emek veren Doç. Dr. Eva Şarlak ise, bu ayki ikinci konuğumuz. Yaptıkları çalışmanın, Rum mimarların Osmanlı mimarisine katkısını ortaya koymak ve hatırlanmalarını sağlamak adına yürütülen projenin ilk adımı olduğunu vurgulayan Şarlak, önemli olanın projenin sürdürülebilirliğinin sağlanması olduğunun altını çiziyor.
Azaryan Yalısı - Sadberk Hanım Müzesi, Mimar: Andon Kazazyan, Foto: Sibel Günak