Serginin ortaya çıkarılmasının yanı sıra, bu kapsamda hazırlanan kitapta da kilit rol oynadınız. Bu yayın ile özellikle; Rum cemaatinin toplumsal yapısı, Rum mimarların vizyonları ve Osmanlı mimarisine teknik ve sanatsal katkılarına dikkat çekmek istediğinizi söyleyebilir miyiz? Kitapta yer alan makalelerin ilk üçü Rum cemaatinin sosyal yapısına ve tarihi verilere dayanıyor. Doğrudan mimari incelemelere geçilmemesi sosyal bilimler formasyonu alan biri olarak sizin tercihiniz olmalı, yanılmıyorsam.
Öncelikle bu söyleminiz için çok teşekkür ederim. Bu kitabın Hasan Kuruyazıcı ile ahenkli bir çalışmanın ürünü olduğunu ifade etmem gerekir. Kendisinin sergiye temel oluşturan çalışması olmasaydı, bunları gerçekleştirmemiz mümkün değildi.
Çalışmayla ilgili sorunuz için de şunu ifade etmem gerekir ki, aslında benim çalışma alanım çağdaş batı sanatı ve mimarlığı üzerine yoğunlaşıyor. Bunda, öncelikle klasik arkeoloji formasyonumun, daha sonra ise yüksek lisans eğitimi için seçtiğim sanat tarihi ve tabi ki mimarlık tarihi disiplinlerinin önemi olduğunu vurgulamamda yarar var. Eğitimim süresince toplumların sosyal yapısını incelenmeksizin salt sanat ve kültürel üretimi algılamanın ne kadar güç olduğunun bilincinde olarak yoluma devam ettim. Bu bağlamda akademik hayatta da bu kez, verdiğim tüm derslerde -ki bunların arasında temel basamağı oluşturan uygarlık tarihidir- hep sosyal, politik, düşünsel, ekonomik yapının birtakım değerleri ve üretimleri, sanatı ve mimariyi doğurduğunu ifade ettim.
Tabi ki bir yapıyı inceleyerek de ardında gizlediklerini okumaya çalışabilir, dönemin sosyokültürel strüktürünü keşfedebilirsiniz. Örneğin belli bir dönemin mimari yapılarını incelediğinizde o dönemin sosyal yapısını da algılamaya çalışabilirsiniz. Ancak bu sizi yanlış bir varsayıma da sürükleyebilir.
Bu nedenle, sergilediğimiz yapıların mimarlarını izlemeden önce, ait oldukları cemaatin arşivlerinin, bina kayıtlarının, basındaki yansımaların, okulların yani kısacası yeniden yapılanmanın gözlenmesi ve tüm bunların açıkça görülebilmesi oldukça önemliydi.