Haiti depreminin yıldönümünde, ölümcül kolera salgınının başgöstermesinden ise aylar sonra, bulaşıcı hastalıkların durdurulması amacıyla yapılacak konutlar için düzenlenen ARCHIVE mimari tasarım yarışmasının sonuçları açıklandı.
New York ve Londra merkezli sivil toplum kuruluşu "Architecture for Health in Vulnerable Environments - ARCHIVE" (Kırılgan Alanlarda Sağlık için Mimari) tarafından düzenlenen ve dünya çapında 147 mimari ekibin başvurduğu yarışmanın sonuçları dün (12 Ocak 2011) kamuoyu ile paylaşıldı.Yarışmada ödüle değer görülen 5 mimari ekip, konutlarını, Haiti'nin batısında yer alan sahil kenti Saint-Marc'ta inşa edecekler.
İnisiyatif; tahrip olan alanlarda seri üretimi yapılabilecek konut önerileri için açılan ve halen devam etmekte olan "Building Back Better Communities" (Daha İyi Topluluklar İnşa Etmek) mimari tasarım yarışması ile benzer bir amaçla yola çıkmıştı.
Yerel malzeme kullanımı ve mevcut bina tipleri ile uyum içinde olmanın vurgulandığı ARCHIVE yarışmasında katılımcılardan; verem hastalığının yayılmasının önüne geçmek üzere, kalabalık insan topluluklarının yaşadığı yerleşimler içerisinde, iyi havalandırılmış mekanlar geliştirilmeleri istenmiş ve her bir konutun toplam maliyetinin 50 bin doların altında tutulması belirtilmişti.
Yarışmada ödüle değer görülen 5 proje şöyle sıralanıyor:
Birincilik Ödülü:
"Breathe House" / Anselmo Canfora, Michael Stoneking (ABD, İngiltere)
İkincilik Ödülü:
"Maison Canopy" / Lilian Sherrard, Brook Sherrard (ABD)
Üçüncülük Ödülü:
"Shutter Dwelling" / Sara Parlato, Roberto Pennachio, Andrew Tulisi (İtalya)
Mansiyon Ödülü:
"Bois l'Etat" / Gregory Canaras, Wayne Norbeck, Jordan Rogove (ABD)
Başarı Ödülü:
"Cycle House", Henry Luis Oquet, Kenneth Lopez, Arlin Morales / Dominik Cumhuriyeti
İlk beşe giren projelerin prototipi yapılacak
Mimar Anselmo Canfora'nın ekip başı olduğu, ABD - İngiltere ortak girişimi ile hazırlanan ve yarışmada birinciliğe değer görülen "Breathe House" (Nefes Evi), içerdiği tavan vantilatörleri ve duvarlarda yer alan delikli ahşap paneller ile istenen hava sirkülasyonunu sağlıyor. Kalabalığın önüne geçmek içinse Canfora, uyuma mekanlarını ayrı bir binaya taşımış.
"Breathe House"un ve diğer dört finalistin projenin birer prototipi, Saint-Marc'ta devlet mülkiyetinde olan bir yapı adasına uygulanacak.
Başkent Port-au-Prince'ten gelen mülteci akını nedeniyle, deprem öncesinde ve sonrasında verem ile sürekli mücadele halinde olan kent, sıhhi hizmetler konusunda çok fazla çaba gösteriyor. Zira, geçen sonbahar yaşanan kolera salgınının merkezi de Saint-Marc olmuştu.
2011 Haziran'ında yapılması öngörülen beş prototip, mevcut sakinler ile altı aylık bir denemeye tabi tutulacak. Sonrasında ise ARCHIVE, bu prototiplerden birini, aynı alanda seri üretimine geçilmesi için seçecek. Kar amacı gütmeyen bir organizayon olan ARCHIVE, yeni konutların inşasını kendi kaynakları ile karşılayacağını da beyan etti.
Aynı zamanda geçici konut konusunda uzmanlaşmış "Initiative reCOVER" (GeriKAZANIM İnisiyatifi) programının da yürütücülüğünü üstlenen, University of Virginia'da mimarlık profesörü Anselmo Canfora; "Topluluk üzerine odaklanan yarışma konseptini çok beğendik" dedi ve kendisine, Haiti'ye yardım edebilme fırsatı tanıdığı için ARCHIVE'e teşekkür etti.
ARCHIVE derneğinin kurucusu Peter Williams'ın verdiği bilgilere göre, verem; Haiti'de görülen salgın hastalıklar arasında AIDS'in ardından, en önemli ikinci ölüm nedenini oluşturuyor. Haiti nüfusu incelendiğinde, her 10 bin kişide 300 verem vakasına rastlanırken, bu rakam ABD nüfusunda her 100 bin kişide 2 vakaye denk geliyor. Williams, yarışmaya ilişkin açıklamsını şu ifadelerle tamamladı:
"Bu yarışma fikri, deprem öncesinde ortaya çıkmış olsa da tabi ki, konut ve sağlığı bir arada ele alan ilk yarışma değil. Ama, bu sorunu ön planda tutarak birşeyler inşa etmeye çalışan ilk yarışmalardan biri denilebilir. Bugüne dek, bu yönde bir stratejinin uygulanması konusunda çok çok az şey yapıldı. Ve bizim temel amacımız da bu gidişatı değiştirmek."
Yarışmaya başvuran diğer projeleri görmek ve ARCHIVE hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için tıklayınız.