Fransız Urbanisme Dergisi'nden İstanbul'a Özel Sayı

mimarizm.com / 08 Ekim 2010

İngiliz mimarlık dergisi Architectural Design'ın (AD) Türkiye özal sayısının ardından, iki ayda bir yayımlanan Fransız kentbilim dergisi Urbanisme de rotasını Türkiye'ye çevirerek, Eylül-Ekim 2010 tarihli İstanbul özel sayısını okurlarıyla buluşturdu.

Fransa'nın saygın dergileri arasında yer alan Revue Urbanisme, Eylül-Ekim 2010 sayısını İstanbul'a ayırarak özel bir dosya yayımladı. Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü (IFEA) ile işbirliği içinde gerçekleştirilen İstanbul dosyasının editörlüğünü Nora Şeni, Jean-François Pérouse ve Yoann Morvan üstlendi.

Dosyada; Nora Şeni, Rıfat Akbulut, Seher Başlık, Michèle Jolé, Murat Güvenç, Pierre Pinon, Aykut Köksal, Ayşegül Cankat, Jean-François Pérouse, Yoann Morvan, Ulrike Lepont, Marjorie Emel Ökmekler, Serhan Ada, Sibel Yardımcı, Göksel Aymaz ve Timour Muhidine'in yazıları yer alıyor.

Nora Şeni, İstanbul dosyası için kaleme aldığı yazısında, Süleymaniye semtinde gerçekleştirilen kentsel yenileme çalışmalarını ele alıyor ve yerel yönetimin Osmanlı mahallesini canlandırma savıyla geliştirdiği yaklaşımı eleştiriyor. Yapılanın, Osmanlı evlerinin "cepheci" bir anlayışla dekoratif yeniden inşası olduğunu ve böylece elde kalan son özgün örneklerin de yitirileceğini belirten Şeni, AKP iktidarının öne sürdüğü bu yeni-Osmanlıcı (néo-ottomane) yaklaşımın bir Osmanlı Disneyland'ı yaratacağını söylüyor.

Son yıllarda İstanbul üzerine yaptığı haritalama çalışmalarıyla dikkati çeken Murat Güvenç, Urbanisme özel sayısında yayımlanan makalesinde, İstanbul'un 1910-2010 arasında geçirdiği kentsel dönüşümü ele alıyor. Eylül ayı ortasında kapılarını açan "İstanbul 1910-2010 Kent, Yapılı Çevre ve Mimarlık Kültürü Sergisi"nin küratörlüğünü de üstlenen Güvenç, İstanbul metropolünün tarihyazımı için sosyo-mekânsal bir yaklaşımdan yola çıkarak yeni bir model öneriyor.

Yine uzun bir süredir İstanbul üzerine incelemeler yayımlayan Pierre Pinon'un yazısının konusu ise, 1936-1951 arasında İstanbul'un nazım plan çalışmaları için görevlendirilen Henri Prost. Pinon, "tamamlanmamış bir yapıt" olarak tanımladığı Prost'un çalışmalarının, kentin geçirdiği dönüşümler üzerindeki etkisini inceliyor. Yazarın geçtiğimiz aylarda İstanbul Araştırmaları Enstitüsü'nde gerçekleşen "İmparatorluk Başkentinden Cumhuriyet'in Modern Kentine: Henri Prost'un İstanbul Planlaması (1936-1951)" sergisinin küratörlüğünü üstlendiğini de hatırlatmakta fayda var.

Sayıya katkıda bulunan isimlerden Aykut Köksal İstanbul'un 250 yıllık modernleşme süreci bağlamında kentin mimarlığının değişim serüvenini irdeliyor. 18. yüzyıldan bugüne mimarlığın İstanbul'daki öyküsünü bir modernleşme sorunsalı olarak ele alan Köksal, mimarlığın modernleşme süreciyle kentin modernleşmesi arasındaki koşutluğun altını çiziyor. Köksal, yerellik/evrensellik ekseninde, gidiş gelişlerle ortaya çıkan bu değişim öyküsünü ele alırken, kentin bugünkü çoğulcu görüntüsüne de dikkati çekiyor.

İstanbul kentini, katledilmiş vadileri üzerinden kateden sosyal coğrafyacı Jean-François Pérouse ise, metropolün en sorunlu alanlarının başında gelen ve IFEA İstanbul Gözlemevi'nin 2009-2010 araştırma programı kapsamında yer alan dere yataklarını irdeliyor. Pérouse ayrıca, metropolün sürdürülebilir gelişiminin hangi sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirtiyor.

Derginin İstanbul dosyasında yer alan diğer yazılar, İstanbul gecekondularının incelenmesinden "İstanbul 2010 Kültür Başkenti" tartışmalarına, İstanbul'u işleyen edebiyat yapıtlarından sinemada İstanbul temasına dek uzanan bir çeşitlilik sergiliyor.

İlişkili Haberler