1935'ten bugüne 114 ülkede 1 milyardan fazla insanın oynadığı, 47 dile çevrilen Monopoly, bu yıl 80. yaşını kutluyor. Piyonları uzay mekiği ile uzaya gönderilen, yer altından nükleer denizaltıya pek çok alışılmadık mekânda oynanan Monopoly, hala en çok oynanan kutu oyunlarından biri...
Bay Monopoly, piyonlar, Monopoly parası, oyun alanındaki haneler, şans kartları gibi ikonik unsurlarıyla modacılara bile ilham kaynağı olan Monopoly, çocuktan yetişkine her yaştan insanı eğlendirmeye devam ediyor. 1935 yılında yaratılan oyun, halen "dünyanın en popüler emlak ticareti oyunu" ünvanını taşıyor.
Türkiye'de yedi farklı versiyonuyla oyun raflarında yer alan Monopoly; yeni versiyonları, dijital, konsol ve mobil platformlardaki yenilenen uygulamaları ve dünya çapındaki etkinlikleri ile hayranlarına sürprizler yaşatmayı sürdürüyor.
Dünyadaki tüm şehirleri yarıştıracak oylama
Monopoly'nin 80. yaşını kutladıkları için çok heyecanlı olduklarını belirten Hasbro Türkiye Pazarlama Müdürü Caner Sandık, bu yıla özel sürprizlere dair şu bilgileri paylaştı:
"Türkiye'de hayranlarıyla 1995 yılında buluşan Monopoly, ülkemizdeki oyun severlerin de en çok tercih ettiği kutu oyunlarının başında geliyor. Oyunumuz 80 yaşında olsa da hiç yaşlanmıyor. Monopoly farklı versiyonlarıyla sürekli zenginleşen, oyun severlere yepyeni deneyimler yaşatan bir oyun. Bu yıl sadece Monopoly hayranlarını değil tüm Türkiye'yi heyecanlandıracak bir oylamamız olacak. Bu projenin dünya çapında tüm şehirlerin yarışacağı bir oylama olacağını söyleyebiliriz."
"Türkler ipoteği sevmiyor"
Monopoly'nin standart kuralları olsa da, her ülkede yazılı olmayan kurallar da olduğunu söyleyen Sandık, Türkiye'de Monopoly tutkunlarının ilginç alışkanlıklarına da örnekler verdi:
"Türkiye'de Monopoly oyuncularının farklı davranış alışkanları var. Örneğin nakit yaratmak için Monopoly'de arsa ipotek etmek çok sık başvurulan bir yöntem, ama Türkler ipoteği hiç sevmiyor. Oyun kurallarına karşı gelmek pahasına birbirlerine borç veriyorlar, ama ipotek yapmıyorlar.
Yine ülkemizde Monopoly severler, bir arsanın üstüne bir kez ev kurunca, nakit yaratmak için ev satmaktan hiç hoşlanmıyor. ‘Bir dikili ağacı olma' kültürü içimize öyle işlemiş ki, küçük plastik evciklerimizi bile satmak zor geliyor.
Bunun yanında konu para olunca, oyun oynarken bile çok merhametli bir yapıya sahibiz. Paraya ihtiyacı olana borç vermek, ya da borcunu almamak, 'paran olunca verirsin' demek gibi oyunda yeri olmayan davranışlara sık sık başvuruyoruz."
Bunları biliyor muydunuz?
• Charles Darrow ilk MONOPOLY oyununu 1933 yılında geliştirdi.
• İlk MONOPOLY piyonlarına Darrow'un kuzenleri ilham verdi. Darrow'a piyon olarak bileziklere takılan küçük aksesuarları kullanmasını tavsiye ettiler.
• MONOPOLY oyunu ilk olarak Amerika'nın Atlantic City şehrinden yola çıkarak hazırlanmıştı.
• MONOPOLY markasının resmi doğum günü, Parker Brothers'ın Charles Darrow'dan oyunun haklarını devraldığı 19 Mart 1935…
• İlk lisanslı MONOPOLY oyununda Londra'nın ünlü sokakları yer alıyordu.
• Bugün Monopoly'nin ikonik filmlerden futbol takımlarına, şehirlerden televizyon şovlarına pek çok temada 300'den fazla lisanslı versiyonu var.
• Monopoly Junior, Monopoly, My Monopoly, Monopoly Empire, Monopoly Elektronik Bankacılık, Monopoly Milyoner ve Monopoly Türkiye ile Türkiye'de de zengin bir ürün gamına sahip.
• Standart MONOPOLY oyununda üzerinde en çok duraklanan 3 hane Türkiye versiyonuna göre; Caddebostan, BAŞLANGIÇ ve Kabataş Vapur İskelesi…
• 1935 yılından bu güne 2,25 milyardan fazla kırmızı otel, 6 milyardan fazla yeşil ev üretildi.
• MONOPOLY oyun alanındaki en pahalı hane, ülkeye göre değişiyor. Bu hane Amerika versiyonunda Atlantic City'deki "Boardwalk", İspanya'da Barselona'daki "Paseo del Prado", Fransa'da en çok ilgi gören evlerin bulunduğu "Rue de la Paix" ve Türkiye'de ise İstanbul'daki Yeniköy…
• MONOPOLY oyunu tavandan yer altına, ABD Nükleer Denizaltısı'na kadar pek çok alışılmadık yerde oynandı.
• Tarihteki en uzun MONOPOLY oyunu tam olarak 70 gün sürdü.
• II. Dünya Savaşı sırasında Almanya'daki esir kamplarına gizlice sokulan MONOPOLY oyun kutularının içine kaçış haritaları, pusulalar ve dosyalar gizlendi. Firar edenler için MONOPOLY paraları yerine kutulara gerçek paralar yerleştirildi.
• Dünyadaki en pahalı MONOPOLY'yi, 1998 yılında San Francisco'nun ünlü mücevher uzmanı Sidney Mobell üretti. Değeri tam 2 milyon dolar olan bu set, 23 kıratlık altın oyun alanı ve elmas işlemeli zarlardan oluşuyordu.
• 1990'da 8 yaşından küçük çocuklar için MONOPOLY JUNIOR versiyonu satışa sunuldu.
• Türkiye'de "MONOPOLY DÜNYA ŞEHİRLERİ" olarak satışa sunulan oyunun Amerikan versiyonu "MONOPOLY: HERE & NOW'ın piyonları 2007 yılında Atlantis Uzay Mekiği ile uzaya gönderildi.
• 2008 yılında dünyanın farklı noktalarındaki MONOPOLY hayranları MONOPOLY DÜNYA ŞEHİRLERİ versiyonunun satışa sunulmasının şerefine birleşti. Birlikte aynı anda en çok insanın MONOPOLY oynama rekorunu kırdılar. Tüm dünyadaki etkinliklerde yaklaşık 3000 kişi "BAŞLANGIÇ noktasından geçti".
• 2008'de tüm dünyanın oylarıyla MONOPOLY DÜNYA ŞEHİRLERİ versiyonun en pahalı hanesi Montreal oldu. Bu oylamayla İstanbul da bu versiyonun oyun alanında yerini aldı.
• 2010'da tüm Türkiye'nin oylarıyla seçilen birbirinden güzel 22 şehrimiz Monopoly Türkiye'de yerini aldı. Bu versiyon sadece Türkiye'ye özel üretildi.
• 2013'te Monopoly'nin yeni piyonu, Facebook üzerinden yapılan ve 1 ay süren heyecanlı bir oylama süreci sonunda belli oldu. Kedi piyonu, 185 ülkeden gelen oyların yüzde 31'ini toplayarak MONOPOLY ailesine katıldı, ütü piyonu ise emekliye ayrıldı.
• 2014'te satışa sunulan MY MONOPOLY oyunu ile oyuncular kendi fotoğrafları ile kendi oyunlarını kişiselleştirme şansı yakaladı.
• Monopoly hakkındaki "Under The Boardwalk" belgeseli 2010 yılında yayınlandı. Emmy ödüllü belgesel, Monopoly'nin az bilinen tarihi ve dünya çapında nasıl kültürel bir fenomen haline geldiği hakkında oyunun hayranlarına ışık tutuyor.
• "One Flew Over the Cuckoo's Nest / Guguk Kuşu" adlı kitapta ve filmde McMurphy MONOPOLY oynayan hastaların arasına katılır. Filmde oyun o kadar kızışır ki sonunda Jack Nicholson'ın canlandırdığı McMurphy diğer oyuncuları soğuk suyla ıslatır.
• Resmi MONOPOLY Facebook sayfasının 40 farklı ülkeden 11,5 milyon hayranı var.