Açlık, savaş, eşitsizlik, doğal afetlerin kıskacında, acımasız bir dünyada yaşıyoruz. Üstelik sistemin kendisi de bunu besliyor. Hal böyleyken, sizin gibi gerçekçi bir bilim adamından, bana biraz naif ve ütopik gelen bu düşünceleri duymak şaşırtıcı...
Günümüz dünyası için bir ütopya elbette bunlar. Ancak, bu ütopyadan ne olursa olsun vazgeçmemek, insan olmak lazım. Eğer böyle bakmayacaksak iyilik yapmaktan da, yardımlaşmaktan da vazgeçelim. İntihar etmek de olabilir! "Bu dünyada yaşanmaz" deyip çocuk doğurmayanlar, işin içinden çıkamayıp intihar edenler de var. İnsanlık tarihini okursak, insanoğlunun her dönemde bu çıkmazlara karşın yaşadığını görürüz. Umutsuz olmak için neden yok. İnsanlar dünya var olduğundan beri bir şekilde yaşamını sürdürmüş. Kutupta da çölde de yaşıyor. Yoksul da, zengin de olsa yaşıyor. Yoksul mutsuz oluyor, zengin olmuyor. Demek ki insan henüz yolunu bulabilmiş bir mahlûk değil, yolculuğu sürüyor. Bence arayışın kendisi de güzel, aramaya devam edelim…
Bu arayışta da felsefe ve ütopyalar önemli yol göstericiler…
Kesinlikle öyle. Felsefe her şeyi kurcalamak demek. Soru sormadan bir yere varılamaz. Geçmişte makalelerde yazmışımdır: "Ya doğru soruyu soracaksın ya şapa oturacaksın!" Soru sormayan bir toplumda yaşıyoruz; çok geri kalmış, zavallı bir toplum aslında. Ne dünya ne de Türkiye bu nedenle yeterince uygar sayılır. Kapitalizm ile uygarlık yan yana olamaz. Beethoven zengin bir patron değildi, müzikle geçinen bir adamdı. Mozart yoksul öldü. Büyük sanatçının büyük zengin olanını işittiniz mi hiçbir dönemde? Oysa şimdi dünya değişti; hiçbir yeteneği olmayan bir adam meşhur olup zengin olabiliyor. Bunun kapitalizmle ilgisi var; uygarlıkla, sanatla ilgisi yok. Niye tek katlı, geniş cepheli Kağıthane'deki Sadabad Kasrı bir tane yok da onun yerine 25 katlı binalar var? Binayı çokkatlı yapmak uygarlık demek değil ki. Bunun adı uygarlık değil, teknoloji; üst üste koyuyorsun o kadar. Ne olacak ki, en yükseğini de Malezya yapıyor. Malezya fakir bir ülke, neden bunu yapıyor? Berlin'de dolaşıyorsun hiç yüksek bina yok. Neden? Fakir oldukları için mi? Yapamadıkları için mi? Bence bunun üzerine düşünmeli insanlar…