Kamu yapıları ve kent planlama konuları üzerine yoğunlaşan Madridli mimarlık ofisi Sphuse'dan Jacobo Alonso de Lucas İspanya mimarlığının uluslararası düzeyde tanınmasının yolunu açan iki temel faktörü, Franco'nun ölümü ve ülkenin, 20. yüzyılın yarısından beri içine gömüldüğü izolasyonun sonlanmasıyla birlikte Avrupa Birliği'ne katılması olarak sıralıyor.
İspanya mimarlığında yerel malzeme kullanmak gerçekten de o kadar önemli mi? İspanyol mimarisinde yerel malzemeyi önemli kılan nedir?
Avrupa Birliği ve diğer ülkeler ile ticari ilişkilerin geçirdiği evrim, İspanya'nın yabancı inşaat malzemelerini ve teknik sistemlerini ihracat etmesine izin verdi. Bütün tecrübelere ve tavsiyelere rağmen, daha iyi sonuç vermesinden ve maliyeti düşürmesinden dolayı tekniğin kullanılması ve yapıları çevreleyen malzemelerin ulaşılabilir olması gibi bir gelenek oluştu.
Bu arada tasarlanmış birimleri, maksimum başarı ile bir araya getiren yerli ustaların becerilerini unutmayalım. Çünkü tıpkı endüstriyel ünitelerde yüksek kalite ile işleri tamamlamak için bizim işgücünü taşımamız gibi, mimarların işleri her zaman tasarımı unsurlarını birleştirmekten ve eklemleri detaylandırmaktan daha fazladır.
İspanya mimarlığının bugünü nasıl değerlendirilmelidir?
Ekonomik koşulların karşısına eğer teorik önerileri koyarsak, bunlar öncelikle İspanya mimarisinin, pek çok probleme başarılı bir biçimde çözebilin mimarlar sayesinde uluslararası alanda tanınırlık kazandığını, fakat gayrimenkul sektöründe ve kent planlama alanında yapılan ağır müdahalelere çok istendiği için izin verdiğini söyler. Fakat bu, çağdaş mimarlığı anlamak adına devlet arazisinde kentsel gelişim çalışmalarının ve yerel kültürü yansıtan sembol yapıların inşaatının başladığından beri değişiyor.
Toplam kentsel yenilemenin motoru ve Bilbao kentinin uluslararası alana sıçraması için tetikleyici bir güç olarak tek başına çalışan Guggenheim Müzesi örneğinde olduğu gibi.
Özel girişimciler ve kamu yönetimi, temsilci olarak yerli ve yabancı mimarların projelerini görevlendiriyorlar ve neyin daha önemli, iyi ve yenilikçi mimari olduğunu gösteren bu projeler de sosyal konut yarışmaları aracılığıyla halka kazandırılıyorlar.
İstanbul'daki ikili görüşmelerden...
Bugün dünyada İspanya mimarlığını kimler temsil ediyor? Bu isimler hakkında siz neler düşünüyorsunuz?
Kendilerine özgü uygulamaları olan Rafael Moneo ya da Santiago Calatrava gibi İspanyol yıldız sistemimin bazı temsilcilerini herkes biliyor. İspanya her zaman, okul ve mesleki eğitimin, geleneksel olanla tasarım ve inşa için küresel bilginin birlikteliğini sağlayarak seçkin bireyleri göz önünde tuttu.
Uluslararası düzeyde tanınırlığın sağlanması için kapıları İki temel faktör açtı: Franco'nun ölümü ve ülkenin, 20. yüzyılın yarısından beri içine gömüldüğü izolasyonun sonlanmasıyla birlikte Avrupa Birliği'ne katılması, İspanya'yı kendisini modernize etmesi için destekledi.
Sonuç olarak, İspanya'nın içinde ve dışında tamamen yeni nesil mimarlar var ve bizim Türkiye'de bir toplantı yapmış olmamız, bu mimarları da cesaretlendirecek. Belki (Türkiyeli mimarlarla) ortak özelliğimiz tasarım süreçlerinin özel hassasiyetlerimiz ile döşeli oluşudur.
Ortak özelliklerden söz etmişken, İspanya mimarisi ile Türkiye mimarisi arasında nasıl bir ilişki var?
Çağdaş Türkiye mimarlığı İspanya'da bilinmiyor. Her ne kadar iki ülke için de tarihsel ve lokasyonel olarak bazı koşullar ortak olarak oluşturulabilse de, etkili bir arka plan yaratmak için zengin kültürlerin birleşmesi teşvik edildi. Coğrafi yapı ve iklim birbirine oldukça benzer: Farklı denizlerle çevrelenmiş olmak, geniş sahil hatları, yaylalardan yüksek sıradağlara kadar çok çeşitli bir topolojiye sahip olmak, ülkenin farklı yerlerinde farklı hava koşullarını görmek. Bütün bunların hepsi mimarlığa, "çok geniş tipolojideki ve yelpazedeki sorunlara ve durumlara cevap vermek için bir gereklilik" olarak çevrilebilir.
İspanyalı mimarlar neden Türkiye'de çalışmak istiyor? Örneğin sizi Türkiye'ye getiren ne oldu?
Yukarıda da söylediğim gibi, İspanya mimarisinin yükselişi ve küreselleşmesi, İspanyalı ofislerinin büyümesi için bir fırsat yarattı. Gelişimin son otuz yılında edinilen tecrübeler, gelişmekte olan diğer ülkeler için çok faydalı olabilir. İspanya'nın mimarlıktaki dinamizmi ve inşaat faaliyetleri, kentsel büyüme ile ilişkili sorunlarla yüzleşmemize müsaade ediyor: Müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak ve yerel beklentilere cevap verebilmek için bütçeleri sabitlemek adına esnek olmak gerek.
Bizim diğer disiplinlerle birlikte aldığımız eğitim ve uluslararası ofislerle yapacağımız işbirliği sayesinde iyi işler yapacağımıza inanıyorum.