LACMA: "Eskiyi nasıl yaşatabilir ve güncel tutabiliriz?" ile ilgileniyorum

NK: Projeleriniz ile ilgili konuşmaya en güncel olanla başlamak istiyorum; LACMA. Jürisinde Aaron Betsky gibi önemli isimlerin yer aldığı yarışma iki kategoride düzenlendi. Peter Zumthor’un önerisi çeşitli inisiyatiflerden (Citizens’ Brigade to Save LACMA) tepki alınca “Mevcut Yapılarla Çalışmak” (Working With The Existing Buildings) ve “Sıfırdan Başlamak” (From The Ground Up) kategorilerinde yarışma açıldı ve öneriniz Mevcut Yapılarla Çalışmak kategorisinde önce finale kaldı ve ardından halk oylamasında birincilik ödülü kazandı. Bu projede mevcut yapıyı korumayı neden önemli buldunuz? Proje sürecinden ve detaylarından bahseder misiniz? 

SKB: Los Angeles benim hayatımda önemli bir rol oynadı. Çünkü ben 20 yaşında İTÜ’den sonra Amerika’ya yerleştiğimde, Kaliforniya benim için çok bonkördü; orada staj yaptım, UCLA’den burs aldım, Frank Gehry ile çalışma fırsatı buldum... Benim kişisel ve mimari gelişimimde çok önemli bir etkisi var. Bu sebepten, yarışmada katkılarımın olacağına inanıyordum.

LACMA not LckMA; Los Angeles, USA

Los Angeles Country Museum; plajı kent merkezine bağlayan, Whilshire Boulervard’ın üstünde, 70-80’lerde farklı kümelenmeler olarak yapılan önemli bir sosyal kamu alanı. İstanbul’da, Kıbrıs’ta Avrupa’da çok eski yapılar var, Los Angeles ve Amerika gibi yerlerde tarihi miras yapıları pek yok. Bu sebepten, ben "Eskiyi nasıl yaşatabilir ve güncel tutabiliriz?" ile çok ilgileniyorum. Her şeyi sıfırlayıp yeniden bir şey yapabiliriz ama, burada insanların hatıraları var, mimarinin eskiden nasıl olduğuna dair bir karakter var, bunları muhafaza etmek gerek. Okurken, çalışırken ben bu binayı çok kullandım, orada bir sürü film gösterimine, sergilere gittim. Yapılardaki kültürlerle, hatıraları korumak lazım. 

Binalar 70’lerde yapıldı, 80’lerden sonra bu görünen 3 kütlenin ortasına masif, dışa kapalı, üç kütlenin ortasındaki kamu alanını öldüren ve dışarıdan içeriye davetkarlığını kapatan (80’lerde) kale gibi bir bina yapıldı. Ve benim kritiğim; güzel olanları (70’lerde yapılanları) muhafaza edip, güncellemek gerektiği idi. Kullanıcılar daha çok galeri mekanı istedikleri için, o boşluğun üstünde havada duran, aynı anda var olan 3 tane binayı birleştiren ve sokak ile arkadaki LA Times Courtyard’ı bağlayan ortak mekan, bir resepsiyon mekanı gibi düşündüm. Yarattığımız konseptte, bir girdap (vortex) var ve bu, yayaları alıp hem sokak seviyesinde hem de bir kat yukarıya çıkarıyor. Çünkü, var olan binanın girişleri bir kat yukarıdaki platformdan verilmiş. Hepsini bir araya getirmek istediğimiz için, bizim önerimiz; var olan kütlesel dili ve orantıyı kullanarak, aynı anda yeni koyduğumuz kutu ile birlikte 4 kutunun arasından birbirine bağlayan akışkan yoldaki sirkülasyonu yukarıya çeken davetkar bir enerji getirmekti.

Lobiden görünüm.

Bir külliye gibi çalışan bu sanat kampüsünü canlandırmak ve çağdaşlaştırmak istedik. Girdap gibi olan, bizim aslında sokaktaki kaldırım sirkülasyonunu alıp hiç kesintisiz üst katlardaki mekanlara götürme konseptiydi. 

İç mekandan görüntüler: Alttan sokak seviyesinden girişteki atriyum görünüşü. 

Rahat bir rampa ile yavaşça yukarıya gidiyorsunuz. Sanatın böyle gösterilmesi ile, diğer sanat eserlerini ve mekandaki diğer kişileri görerek oryante oluyorsunuz ve koleksiyonun tümünü görüyorsunuz. Aynı anda burada etkinlikler, toplu bir araya gelmeler de organize edilebilir. Picasso’nun retrospektifi gibi düşünün; bir sanatçının retrospektifini, zaman içerisinde nasıl geliştiğini, bir kerede bu sirkülasyon ile görebilirsiniz. Bazen, sanatın jenerik beyaz boş bir kutuda gösterilmesi gerektiği tartışmaları oluyor. Evet, bazı sanat eserlerinin gösterilmesi için gerekli olabilir. Daha esnek olmak açısından, bizim önerdiğimiz projede; planlar üst kata gittikçe dönüşüyor ve değişiyor (organik'ten dikdörtgen mekanlara). 20. yüzyıldaki beyaz küpün tekrar ele alınması. Bu akışkanlık, kullanıcının sirkülasyonu ve bunu nasıl yaşayacağı, kullanacağı üzerinden geliyor.