Gel Zaman, Git Zaman: Çiçek Pasajı

Beyoğlu semtini, özellikle de İstiklal Caddesi'ni zaman dilimlerine ayırmamızı sağlayan "nokta"lar var. Tünel, Asmalımescit, Galatasaray gibi... Caddenin size sunduğu doğrusal zaman çizelgesindeki yerinizi ve hedef noktaya varış sürenizi tanımlamak için onlardan bol bol faydalanırsınız. "Ben Tünel'den Galatasaray'a gelene kadar sen oradan çıkmış olursun" veya "Ağa Cami - Atlas arası bir mesafe kaldı" cümleleri size, açıklıkla şunu anlatır: İnsanlarla karşılaşılan ve hatta çarpışılan bu akıntıda metreler üzerinden değil, tesadüfi birlikteliklerin olağanlaştığı, göreceli ve hatta muğlak zaman aralıkları üzerinden haberleşilmelidir.



Elbette bir de, kentin bu en civcivli noktasında "landmark" kıymetini farklı bir anlam taşıyarak sürdüren yapılar var. McDonalds'lar, üçüncü-beşinci Starbucks'lar caddenin koordinasyon haritasını sıklaştıradursun, bir takım alışkanlıklar ve hatta amiyane tabiriyle "yaşanmışlıklar" kah kendilerini tazeliyor, kah yerlerini yeni rağbetlere devrediyorlar. Asmalımescit, Balık Pazarı ve Nevizade gibi kendilerini tazeleyen, daha önce sahip oldukları önemi yapı ve doku ölçeğinden daha da geliştirerek devam ettiren kamusal varlıklar, işte bu "bir başka landmark" kategorisine dahil oluveriyorlar. Topluluklar onları bir meydan, bir koordinasyon aracı olarak kullanıyor; aynı zamanda da geçici mekansallıklarını daha geniş bir aralığa yayıyor. İstiklal'in yoğuşma ve yoğunlaşma mekanları, sürekli devinerek ve değişerek çok daha farklı anlam bağıntıları kurmaya devam ediyorlar. Bazen isimleri içeriklerinden daha fazla şey çağrıştırıyor; kimileri için ise hiçbir fonetiğin aktaramayacağı anı ve anlamlar taşıyorlar. Elbette bazen de -hatta sıklıkla- tüm anlamlarını yitiriyor ve keyifli tarihsel anektodlara dökülüyorlar.

İşte Çiçek Pasajı'nın bu güzergahtan geçen "azimli" hikayesi...