Gel Zaman, Git Zaman: Çiçek Pasajı
E. Seda KAYIM / 27 Mart 2009
İstiklal Caddesi’ni zaman dilimlerine ayırmamızı sağlayan “nokta”lardan biri Çiçek Pasajı. Bazen ismi içeriğinden fazla şey çağrıştırıyor; kimileri için ise hiçbir fonetiğin aktaramayacağı anı ve anlamlar taşıyor. Ama her halükarda gastronomi ve hizmet mekanlarına ilginç bir örnek teşkil ediyor.
Pasajın kaderi 1908 yılında, Osmanlı Devleti'nin büyük ölçekli ekonomik ve sosyal çalkantılarla devindiği, Tanzimat'tan, Dar'ül Musiki Osmani'den ve İttihat ve Terakki'den bahsedilen bir dönemde değişir. "Kırk yıllık" Hristaki Pasajı, bina mülkiyetinin Sadrazam Sait Paşa'ya geçmesi ile birlikte bir gecede "Sait Paşa Geçidi" oluverir.
Nitekim 1905 Devrimi'nden başlayarak dünyayı Rusya merkezli olarak etkisi altına almış olan sosyal hareket ve değişim rüzgarları, Sait Paşa Geçidi'ne de uğramadan etmez. 1917'de, son demlerine gelinmiş Birinci Dünya Savaşı'ndan yorgun bir Osmanlı başkenti, bir yandan bu "rüzgar"lara kendini bırakır. Uyumaz toplumsallıklar ise kendilerini suya bırakmazlar; Sait Paşa Geçidi kendisini geleceğine hazırlayan bir değişime sahne olmaktadır. Ekim Devrimi'nin ardından Rusya'daki yeni yönetimden kaçan baronesler, düşesler, kendi adlarını vermeseler de bir yüzyıl boyunca sürecek yeni bir isim geleneğinin ilk tohumlarını atarlar pasajda: Bu üst sınıfa mensup kadınlar, hayatlarını sürdürmek için sığındıkları başkentte çiçek satarlar ve yeni mekanları "Çiçek Pasajı" olarak anılmaya başlanır.
1940'lara kadar çiçek mezat yeri olarak kullanılan "artık" Çiçek Pasajı'nda açılan ilk birahaneler, mekanın yeni silüetinde belirleyici olurlar. Örneğin 1944'te açılan Nektar Birahanesi, Cumhuriyet dönemi Beyoğlu'nun en hareketli ve yoğun buluşma noktalarından biri haline geliverir. Bu hali hazırda karlı fikir, 1950'lerde bir gelenek misali pasaja konuşlanmış çiçekçilerin çevre sokaklara kaymaya başlamaları ile giderek daha çok noktada hayat bulur. Peşi sıra açılan birahane ve meyhaneler, pasajın yadigar ismini koruyarak bugün tanınan kimliğine bürünmesine yol açarlar.
Çiçek Pasajı'nı "Sakin"lerine Sorduk
Bu Haberi Sosyal Medyada Paylaşın
Yorumlar
Bu İçeriğe Yorum Yazın