Kentsel Üretim İçin Kayda Değer Bir Mecra: Bilimkurgu Sineması

Sinemada mimarlık ve film tasarım kavramları, sektörün ortaya çıkışı kadar eski… 1976 yılında Leon Barsacq'ın, "Das Kabinett des Dr. Caligari"nin Georges Melies tarafından geliştirilen fantezi ürünü setleri için söyledikleri ise, mimarlığın sinema için taşıdığı önemi vurgular nitelikteydi. Barsacq, filmin 20'inci yüzyılın başında yapılan set tasarımlarının o güne dek ortaya konulan her hangi bir şeyden daha iyi olduğunu ve sinematik görselliğe daha derin bir gerçeklik kattığını, daha hayati bir anlam yüklediğini iddia ediyordu. Barsacq sinemanın, basit iki boyutlu perdelerden üç boyutlu tasarımlara yönelerek kendi içinde mimari bir mekan kurguladığını ve bu sayede ilkellikten kurtulduğunu ekliyordu.

Bugün sinema ve mimarlık arasındaki paslaşmanın nüvelerine hemen yerde rastlıyoruz. Ancak bilimkurgu sineması, bu anlamda başat tür olarak dikkatimizi çekiyor. Stanley Kubrick, meşhur 2001'in çekim sürecinde çağdaş ve güncel mimari konseptlerden etkilendiğini itiraf ediyor; mimarlık adına üretilen yeni konseptler ise "high-tech", "cyber" veya "sci-fi" gibi ön ekler alarak bilimkurgu sinemasına bir tür saygı duruşunda bulunuyor.

Son olarak vizyona giren James Cameron yapımı Avatar, sinema tarihinin en yüksek hasılatlı filmi olma yolunda ilerleyedursun, bir yandan da bizlere bilimkurgu sinemasının mimarlık üretimi ile arasındaki bu verimli paslaşma alanını ve türün gelecek kentlerin kurguları üzerine çok yönlü öngörülerinin önemini yeniden hatırlattı.

Bilimkurgu sineması, öyle gözüküyor ki, çağdaş kentleşmenin dinamikleri üzerine düşünmek için hala ve hatta belki bugün daha da anlamlı bir başlangıç noktası teşkil ediyor.