Mimar telif haklarından şartname ile vazgeçse bile, daha sonra itiraz etme şansı olmuyor mu? Sizin bu anlamda yaşadığınız bir yasal süreç oldu mu?
Bu konuyu Mimarlar Odası ile de, deneyimli hukukçular ile de görüştük. Tabi bu hak, ölü doğan bir hak. Hiçbir geçerliliği yok. Ama yargı yoluna başvurursanız hakkınızı geri kazanabilirsiniz. Zaten ilk sözleşme baskı altında yapıldığı için hukukçular, verilen muvafakatnamenin geçerliliği olmaz diyor.
Ancak, her konuda dava açarsak bunun içinden çıkılamaz. Yüzlerce, binlerce dava açılması gerekir. Yargının zaten dünya kadar yükü var. Kaldı ki işi alan ve yapan kişilerin idareyle kötü olması durumu da söz konusu. Dava açmanız durumunda o idareyle olan ilişkileriniz pek de hoş gelişmeyecektir.
İkincisi; temelde var olması ve devletin dikkate alması gereken bir hak önce elinizden alınıyor, sonra bu hakkı geri almak için kulağımızı tersten gösterircesine yargıya başvuruyorsunuz. Özetle; şartnamelerin böyle bir madde içermesi temelden hatalı. Bu talebin baştan istenmemesi gerekir.
Mimarlar Odası mevzuatının, yasaların ve yönetmeliklerin mesleki uygulama sorumluluğu getirmesi ve telif hakları kapsamında bunu tanımlaması, yapının en sağlıklı şekilde ortaya çıkarılmasını amaçlayan düşüncelerin sonucudur. Yoksa söz konusu olan mimarın üç beş kuruş daha fazla kazanması değildir.
Mimar eserinin ortaya çıkmasından, onun ayağa kalkmasından onur ve heyecan duyar. Aslında tabelaya adının yazılması ona büyük bir mesleki ve toplumsal sorumluluk getirir. Proje ismini taşıyacağından, hem meslektaşlarına hem de topluma karşı sorumlu olacağı için konuya duyarlılığı farklı olacaktır.
