“Aldığımız yol, öyle hemencecik alınan bir yol değil”

Yatırımcı profil ve beklentilerini değiştirdiğini kaydettiğiniz küreselleşme, sizi ne anlamda etkiledi?

Dilek Topuz Derman: Biriktirdiklerimiz iş imkanı ile buluşunca, biz de büyüdük. Önce bina yapmaktı derdimiz; şimdi de kurum olmaya çalışıyoruz. Büro açma cesaretine geri dönersek, bugünün şartlarında kendi ofisinizi açma cesaretini göstermek, eskiye göre çok daha güç bana sorarsanız. Bizim 15-20 sene önce "Tamam, bir taraftan okuldaki bağlantılarım devam ediyor. Diğer taraftan da konut projeleri alıp ufaktan çalışırız, yarışmalara gireriz" dememiz, o zaman daha kolaydı. Amacımız da içimizdeki potansiyeli boşaltabileceğimiz bir yer bulmaktı. Zira büyük çaplı işlerin size getirilmesi büyük bir hayal tabi ki! Düşünsenize, genç insanlarsınız. Arkanızda size referans olabilecek işler yok. Ama harika fikirleriniz ve cesaretiniz var. Büronuzu açıp, bir yerden başlıyorsunuz. O dönemin koşullarında bu, olabilecek bir şeydi. Şimdi de mümkündür belki ama biraz daha zor sanki.



Aynı zamanda daha korkutucu mu?

DTD: Rekabet şartları daha çetin gibi geliyor bana.

Bünyamin Derman: Öyle olduğu aşikar. Son yıllarda alışkanlıklar değişti. Eskiden 20 kişilik bir büro, büyük bir büro idi. Şimdi ise olsa olsa "orta ölçekli" dersiniz. Türkiye'de de artık 80-100 kişilik bürolar var. Ve şu anda iyi bir organizasyona ve bunun için de bütçeye ihtiyacınız var. Bütçe bulur, iyi organize olursanız, sizinle birlikte devamlılığı sağlayacak proje ortaklarınız ve "partner"larınız olursa, bunlar mümkün. Biz de bunları 40 yaşına geldik ve öğrendik. Öğrenmeye çalışıyoruz diyeyim. Şurada belki altı-yedi yıldır 15-25 kişilik bir ekibiz.

DTD: 14 senelik bir ofisin son altı senesinde çoğalmanın yaşandığını söyleyebiliriz. Yani bizim aldığımız yol, öyle hemencecik alınan bir yol değil… Dünyadaki ve Türkiye'deki iş potansiyelinin değişimine de koşut olan şeyler olarak değerlendirilebilir bahsettiklerimiz. Çabalarımızın bizi getirdiği bir yer var, ama bu ortamı oluşturan dış etkenler de var.



Sözünü ettiğiniz değişimi biraz daha açabilir miyiz?

DTD: Yatırımcıların bile iş yaptırırkenki davranış biçimleri değişti artık. Arayış var. Eskiden belirli firmalarla çalışırlardı. Davetli yarışmalar belirli mimarlar arasında olurdu. Şimdi sadece yerel değil, dünya ölçeğinde rekabet var.

BD: Web-siteleri önemsenir hale geldi örneğin...

DTD: Dergiler, özellikle de sektör dergileri işverenler tarafından da takip edilir oldu. Yatırımcı, "Tanıdıklarımız dışında da alternatifler var mı?" diye düşünmeye başladı.. Mesela yurtdışından buraya gelen ve proje partneri arayanlar, Bünyamin'in de sözünü ettiği gibi web siteleri aracılığı ile ön araştırma yapıp, sonra büroları ziyaret ediyorlar. Sizinle birlikte çalışabileceklerini düşündüklerinde de iş bağlantısı kuruyorlar. Bu birden bire olan bir şey değil elbette. Ama kendimiz için şunu söyleyebiliriz: Özel birkaç yapı dışında iş artışı, beş-altı sene önceki konut patlaması sırasında işverenlerin bizlerle buluşması ile oldu.